Sphenacomorpha

De Sphenacomorpha zijn een groep Synapsida.

Michail Feodosjewitsj Iwachnenko benoemde in 2003 een klade Sphenacomorpha voor de groep bestaande uit de Edaphosauridae en Sphenacodontia. Hij gaf echter geen definitie.

In 2014 definieerde daarom Frederik Spindler een klade Sphenacomorpha als de groep bestaande uit de laatste gemeenschappelijke voorouder van Edaphosaurus pogonias Cope, 1882 en Homo sapiens Linnaeus, 1758; en al zijn afstammelingen. Zoals de definitie al expliciet maakt, is ook de mens een sfenacomorf.

De Sphenacomorpha ontstonden in het Carboon binnen de Eupelycosauria en bestaan nog steeds. Alle zoogdieren zijn sfenacomorfen.

Spindler gaf een aantal synapomorfieën, gedeelde nieuwe kenmerken. De achterste tak van het postorbitale loopt taps toe. Het quadratojugale verliest zijn bijdrage aan het jukbeencomplex. De stapes verandert van een massief element in een bladvormige structuur. De bovenrand van de stapes wordt van slank breed. De tak van het pterygoïde richting quadratum verliest de middelste beenplaat. Het coronoïde van de onderkaak buigt sterk naar boven. Het darmbeen verliest zijn groeve aan de bovenzijde. Het darmbeen verbreedt zich naar boven en voren.

Het volgende kladogram toont de positie in de evolutionaire stamboom volgens het beschrijvende artikel.

• Ivakhnenko, M.F. 2003. "Eotherapsids from the East European Placket (Late Permian)". Paleontological Journal, 37: S339–S465
• Spindler, F.; Scott, Diane; Reisz, Robert. 2014. "New information on the cranial and postcranial anatomy of the early synapsid Ianthodon schultzei (Sphenacomorpha: Sphenacodontia), and its evolutionary significance". Fossil Record. 18: 17–30