Yvonne Waegemans

Yvonne Waegemans
Algemene informatie
Geboren	29 maart 1909
Geboorteplaats	Lokeren
Overleden	1 januari 1991
Overlijdensplaats	Wilrijk
Geboorteland	België
Beroep	Auteur
Dbnl-profiel
Portaal    Literatuur

Yvonne Waegemans (Lokeren, 29 maart 1909 – Wilrijk, 1 januari 1991) i-was een Belgische sprookjesschrijfster. Haar verhalen hebben vaak kabouter Patjoepelke in de hoofdrol.^[1]

Waegemans werd geboren in Lokeren in een eenvoudig gezin. Haar vader maakte paardengarelen, haar moeder stierf toen ze drie was. Ze groeide op in een tijd waarin meisjes vooral werden opgevoed om later huismoeder te worden. Haar opleiding bij de zusters van O.L.Vrouw Presentatie eindigde dan ook toen ze vijftien jaar oud was. Vervolgens ging ze aan de slag als boekhoudster in de vellenfabriek Hoedhaar.^[2][3]

Al op jonge leeftijd was schrijven een passie voor Waegemans. Tijdens het interbellum was het genre van jeugdboeken nog vrijwel onbestaand. Zij werd een pionier. Waegemans was een zeer productieve schrijfster en liet een indrukwekkend oeuvre na van verhalen en toneelwerken, die in Vlaanderen duizenden lezers en opvoeringen hadden. Ze hield van kinderen maar bleef zelf kinderloos.^[4]

Haar personnage Patjoepelke was een kabouter die, na een overstroming (van de Durme) bij de Krulbaardkabouters terechtkwam. Uiteindelijk keert hij terug naar de 'Molsbergen' (gebaseerd op het Molsbroek in Lokeren). Daar ontmoet Yvonne hem en vertelt hij haar zijn kabouterverhalen..

Waegemans was christelijk geïnspireerd maar behandelde later belangrijke thema's zoals abortus: haar verhaal Katelijne gaat over een jonge vrouw die zwanger wordt gemaakt door haar baas.

In 1964 leidde zij ook een kunsttentoonstelling in 'De Trapzaal' van Huize Geertrui te Lokeren in. Zo werden op 12 december Jeanne De Dijn en Chris Metdepettingen door haar met lovende woorden ingeleid tijdens deze expositie. Zij prees toen ook Anton Vlaskop, die Yvonne bij aanvang aankondigde, voor zijn dichtbundel 'Glimlach Lieve'.^[5]

In Mortsel, waar zij begin van de jaren zeventig woonde, stichtte zij de kunstkring 'Sirkel'.^[6]

In de jaren tachtig werd ze minder populair. Ze was een product van het katholieke Vlaanderen wat als ouderwets werd beschouwd en minder aantrekkelijk. Ze werkte tot haar pensioen als ambtenaar op het ministerie van Cultuur.

De stad Lokeren, met als burgemeester Hilaire Liebaut, organiseerde in de bibliotheek voor haar 75e verjaardag een viering met o.a. de tentoonstelling 'Yvonne Waegemans 75 jaar'. Een gelegenheidsprogramma onder leiding van Eddy Picavet had plaats in de stadsfeestzaal van het Cultureel Centrum op het Kerkplein te Lokeren.^[7] Op haar 80e verjaardag werd Yvonne Waegemans gevierd in haar toenmalige woonplaats, Mortsel en kreeg ze 80 rozen van het gemeentebestuur.^[8]

Waegemans overleed op 1 januari 1991.^[9][10] Op 29 maart 2009 vierde Lokeren haar 100ste verjaardag^[11] met een verschillende activiteiten,^[12] waaronder een tentoonstelling in de stedelijke openbare bibliotheek, een literaire wandeling^[13] en een sprookjesboom.^[14] Patjoepelke kreeg een bronzen standbeeld in het Molsbroek.^[15][16] In het bezoekerscentrum van het Molsbroek te Lokeren ging in 2017 ook een tentoonstelling door over Yvonne Waegemans. Haar nazaten waren ook aanwezig bij de opening van deze expostie.^[17][18]

Jeugdboeken^[21]

• Ridder Guy en andere verhalen: Averbode: Goede Pers, 1932

• De kleine Ree: Averbode: Goede Pers, 1944, herwerking in 1951 bij het Fonteintje, Borgerhout

• De sprookjesplant: Averbode: Goede Pers,1944 en 1949

• Windewiekje: Kortrijk: Zonnewende,1945

• Flieflodderke: St.-Charles, Brugge, 1946

• Het berkje op de kloostermuur. Stofomslag en initialen van Br. Maximinus: Borgerhout, Het Fonteintje,  1950

• Patjoepelke en de beer: Antwerpen, P. Vink,1951

• Flieflodderke: Antwerpen, P. Vink,1951

• De blijde mare. Vijf kerstverhalen: Borgerhout, Uitgeverij Het Fonteintje,1952

• Patjoepelke: Zuidnederlandse Uitgeverij,1952

• Het beertje Boelala, Borgerhout, Het Fonteintje,1953

• De kleine Kantfee, Borgerhout, Het Fonteintje,1954

• Patjoepelke en de wondervis: Hasselt: Uitgeverij Heideland, 1954

• Wang de Wijze vertelt. Chinese sprookjes: Borgerhout: Antwerpen: Uitgeverij Het Fonteintje, 1955

• Patjoepelke en de bosreuzin: Hasselt: Uitgeverij Heideland, 1957

• Eekhorens te koop: Borgerhout: Antwerpen: Uitgeverij Het Fonteintje, 1958

• De oude hoed: Borgerhou: Antwerpen: Uitgeverij Het Fonteintje, 1957 en 1959

• Het beertje Boelala. Een Sint-Niklaasverhaal:Borgerhout:Uitgeverij Het Fonteintje, 1959
• De kleine kantfee: Borgerhout: Uitgeverij Het Fonteintje, 1960

• Van bloem tot bloem. De admiraal: Antwerpen: V. van Dieren, Jeugduitgaven "De Raket ", 1960

• Het berkje: Borgerhout: Antwerpen: Uitgeverij "Het Fonteintje", 1960

• Regina von Morgana 4. Auflage (Duits): Kempen-Niederrhein: Thomas, 1962

• Omnibus 1^e en 2^e deel: Hasselt: Uitgeverij "Heideland", 1966
• Het Zingende hart: voor jongens en meisjes van 12-15 jaar: Hasselt: Heideland, 1966 (2^e druk in 1970)

• Fladderveertje: Deurne: Heideland-Orbis, 1967

• Een Sprookje voor het slapen gaan: Antwerpen: Brito-Uitgaven, 1969

• Als mijn kindje niet wil slapen (vertaling): Averbode: Altiora, 1969

• Patjoepelke: Van In Lier, 1976

• Patjoepelke en de wondervis: Van In Lier, 1976

• Patjoepelke en zijn vriendjes: Van In Lier, 1976
• Patjoepelke lieve tovenaar: Van in Lier, 1977

• Patjoepelke vertel me nog wat:Van In Lier, 1978

• Patjoepelke en de boze paddestoel: Van In Lier, 1978

• Patjoepelke en boelala; Van In Lier, 1978

• Patjoepelke en Pietje Platzak: Van In Lier, 1978

• Sprookjes: Brecht: De Roerdomp, 1984
• Patjoepelke, het goudmannetje: Antwerpen: Den Gulden Engel, 1988

Dichtbundels

• Wilde Winde: Mechelen: Sint- Franciscusdrukkerij, 1937

• Kleine Blanke Garve. Gelegenheidsgedichten: Averbode: Goede Pers, 1948

• Wees Barmhartig, kinderversjes, Kortrijk, Zonnewende, 1948

Kinderliedjes en -spelletjes^[22]

• Lied van Simon ("Ik draag zo siep een rauwe wond") & Kerstlied ("Luistert, herderkens"), voor 1-2 st. en piano, uit het "Kersttafereel", Goede Pers Averbode, 1949

• Kerstlied (Gedrukte muziek): Izegem: drukkerij Strobbe, (ca. 1960)

Toneelstukken^[23][24]

• Perelierke en Ginneginneke. Sprookjesspel in drie bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1932

• Piro en Harlekijntje Sprookjesspel in drie bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1933
• De zwerftocht naar het geluk. Toneelspel voor vrouwen. Een voorspel en 3 bedrijven: Antwerpen: P. Vink,1933, herwerkt in 1958

• De Wondere Perel. Sprookjesspel voor de jeugd. In één voorspel en drie bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1934 en omgewerkt in 1959

• De zonnige tocht. Missiespel, in drie bedrijven, voor de jeugd: Antwerpen, P. Vink, 1935

• Het lelijke jonge eendje,.naar een sprookje van Andersen. Voor kindertoneel bewerkt, in drie bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1936

• De kleine wever Johannes, Antwerpen, P.Vink, 1937

• De Coloradokever. Insectensprookje met zang en dans, in drie bedrijven: Antwerpen: P Vink, 1942

• Het Kerstmeisje: een voorspel en twee bedrijven. Humoristisch spel voor vrouwen: Antwerpen: P. Vink,1942 en herwerking in 1951

• Bosmoedertje. Sprookjesspel in één voorspel en 3 bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1943

• Almientje. Fantazie op het sprookje "Duimelijntje" van Hans Christian Andersen. Sprookjesspel met zang en dans in vier bedrijven. Muziek van Jaak Opsomer: Antwerpen: P. Vink, 1946 en herwerkt in 1959

• De fluwelen melodie, Antwerpen, P.Vink, 1947

• Piro en Harlekijntje. Sprookjesspel in drie bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1947

• De fluwelen melodie. Spel van droom en werkelijkheid in veertien taferelen: P. Vink, 1948 en herwerkt in 1959

• De Zwerftocht naar het geluk. Drama in 3 bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1948

• Maria's menestreel. Oorspronkelijk legendspel in vier bedrijven en drie tussenspelen: Antwerpen: P. Vink, 1949

• Het beertje Boelala: Sinterklaasverhaal Borgerhout; Antwerpen: P. Vink, 1951

• De dwaas der liefde. Levensschets van St. Franciscus van Assisi in veertien taferelen: Antwerpen: P. Vink, 1953^[25]

• Trouwe Boelala! Missiespel in drie bedrijven voor de jeugd: Antwerpen: P. Vink, 1954

• Katelijne. Toneelspel in een voorspel en drie bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1956

• Patjoepelke. Sprookjesspel in één voorspel en drie bedrijven, in eigen beheer, 1957

• Het bloemenmeisje: sprookjesspel in een voorspel en drie bedrijven: eigen beheer (1958) en Antwerpen:Toneelfonds J. Janssens, 1967

• O, die Gillegonne! Een portie deugnieterij in een voorspel en twee bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1959

• De zwerftocht naar het geluk. Toneelspel in een voorspel en drie bedrijven: Antwerpen: P. Vink, 1959

• Droom en dans: zes dans- en mimenspelletjes voor klein en groot: Lokeren: eigen beheer, 1959

• De fluwelen melodie: spel van droom en werkelijkheid:Toneelfonds J. Janssens, 1982

• De wondere perel: Antwerpen:Toneelfonds J. Janssens, 1982

• Fei en het spook: toneelspel in 3 bedrijven voor de jeugd: Antwerpen:Toneelfonds J. Janssens, 1982

• Almientje: sprookjesspel met zang en dans in vier bedrijven: Antwerpen:Toneelfonds J. Janssens, 1983

• Ten het bloemenvadertje: sprookjesspel voor de jeugd naar een oude Chinese vertelling:Toneelfonds J. Janssens, 1984

• Avanti Joeli!: toneelspel in twee bedrijven: Antwerpen:Toneelfonds J. Janssens, 1986

• Bosmoedertje: sprookjesspel in een drie bedrijven: Antwerpen: Toneelfonds J. Janssens, 1986

• O, die gillegonne! een portie deugnieterij in een voorspel en twee bedrijven: Antwerpen:Toneelfonds J. Janssens, 1987

• De kleine vier: toneelspel in drie bedrijven voor de jeugd:Toneelfonds J. Janssens, 1988

• Het beertje Boelala: Sinterklaasspel in drie bedrijven:Toneelfonds J. Janssens, 1989

• De tijger: toneelspel voor de jeugd in drie bedrijven:Toneelfonds J. Janssens, 1989

Luisterspelen^[26]

• Het meisje en de maan
• De toverladder van het maanmannetje
• Patjoepelke en de beer
• Patjoepelke en de bosreuzin
• Roetje-Petoetje en de spaarkous
• Patjoepelke en de wondervis

Vlaamse Filmpjes

• De Ridder van O.L. Vrouw, Averbode, 1927

• Het vruchtbare Vogelnest, Averbode, 1928

• Wat het hoedje vertelde, Averbode, 1929

• Tony’s kerstgeschenk: Averbode, 1930

• De bewogen reis van Sint Niklaas, Averbode, 1931

• Eerste prijs voor kindertoneel in de prijskamp A.K.V.T. Toneelgids 1933 voor Piro en Harlekijntje

• Eerste prijs Nationaal Toneelverbond, wedstrijd voor kindertoneel 1936 met Het lelijke eendje

• Eerste prijs in prijskamp van Kindergeluk 1938 met De kleine wever Johannes

• Prijs der Vlaamse Provinciën voor het beste kinderboek 1949 met De kleine Ree

• Aanmoedigingspremie van het Ministerie van Schone kunsten 1952 voor Het Berkje op de kloostermuur

• Provinciale Paul De Montprijs 1953 voor De Dwaas der liefde

• Eerste Prijs in de wedstrijd Toneelfonds Piet Vink 1958 voor Katlijne
• Erkentelijkheidsmedaille van de Vlaamse Gemeenschap voor haar ganse oeuvre, 1987^[27]