Willem Hussem

Willem Hussem
Hussem tijdens de uitreiking van de Jan Campert-prijs (1965)
Persoonsgegevens
Volledige naam	Willem Frans Karel Hussem
Geboren	29 januari 1900
Overleden	21 juli 1974
Geboorteland	Nederland
Beroep(en)	Schilder, beeldhouwer en dichter
Oriënterende gegevens
Stijl(en)	Abstract
RKD-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Willem Frans Karel Hussem (Rotterdam, 29 januari 1900 – Den Haag, 21 juli 1974) was een Nederlandse schilder, beeldhouwer en dichter.

Hussem was een leerling van Dirk Nijland en bezocht de Rotterdamse Academie. Hij woonde van 1918 tot 1936 in Parijs, waar hij onder anderen Piet Mondriaan en Pablo Picasso leerde kennen. Naast laatstgenoemde heeft ook Vincent van Gogh invloed op zijn stijl uitgeoefend.

In 1936 vestigde hij zich definitief in de Haagse Mijtensstraat (Schilderswijk). Na de Tweede Wereldoorlog werden zijn werken abstract. Hij maakte deel uit van kunstbewegingen als Fugare, de Liga Nieuw Beelden en Verve. Zijn werk wordt gerekend tot de kunststroming de Nieuwe Haagse School.

Ondanks nationale en internationale successen, waaronder driemaal toekenning van de Jacob Marisprijs (in 1952 en 1955 voor schilderkunst en in 1958 voor tekenen) en een uitnodiging voor de Biënnale van Venetië, had zijn gezin het niet breed.

Zijn werken bevinden zich in de collectie van:

• Kunstmuseum Den Haag
• Stedelijk Museum in Amsterdam
• Dordrechts Museum in Dordrecht
• Rijksmuseum Twenthe in Enschede
• Museum Belvédère in Heerenveen-Oranjewoud

Kunstenaars die zich met een van of beide door Willem Hussem beoefende disciplines bezighielden, verenigden zich rond hem in de Posthoorngroep, genoemd naar een Haagse horecagelegenheid.

Hussem was ook als dichter en illustrator actief. In 1940 debuteerde hij bij L.J.C. Boucher met De kustlijn, gevolgd door Uitzicht op zee, dat verscheen bij A.A.M. Stols (1941). Daarnaast illustreerde Hussem met een pentekening van bomen: P.C. Boutens Een lied van Isoude, 1941, Orpheus-serie nr. 3.

Hij was bevriend met Simon Carmiggelt. Zowel Jan Cremer als Peter Struycken hebben hem geassisteerd. ^[1]

Vooral in de jaren zestig verschenen veel dichtbundels, waarvan de bekendste is Voor twee scharren blauwbekken (1966). Sommige boeken werden door hemzelf uitgegeven, zoals Lessen in luchtdruk. Ook na zijn dood bleef zijn dichtwerk verschijnen, het laatst de bundel Met inkt zeggen (2011), die met Hussems penseeltekeningen verlucht is. In 2024 is zijn bloemlezing warmte vergt jaren groei voor de vijfde maal herdrukt.

Willem Hussem begon in 1967 met het vervaardigen van metaalplastieken.

Een aluminium object (met een waarde van plusminus 100.000 euro) dat Hussem maakte voor bij het postkantoor in Raalte, is in 2017 per ongeluk gesloopt. De sloop van het postkantoor was in het najaar van 2016 begonnen, het aluminium kunstwerk was een van de laatste objecten die werden vermalen in een shredder. Niemand had de projectontwikkelaar op de hoogte gesteld van de aanwezigheid van het kunstwerk.^[2]

Hussem's werk (bij leven en na diens dood) is jarenlang vertegenwoordigd door de legendarische Haagsche kunstgalerie Nouvelles Images. Nadat deze sloot in 2018, nam galerie Dürst Britt & Mayhew de vertegenwoordiging van Hussem's werk over.

• Solotentoonstelling in Kunstmuseum Den Haag in 1968/69
• Solotentoonstelling Stedelijk Museum Schiedam in 1971
• Solotentoonstelling Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam in 1977
• Solotentoonstelling Centraal Museum, Utrecht in 1984
• Solotentoonstelling Frans Halsmuseum, Haarlem in 1984
• Tentoonstelling: Willem Hussem : schilder, dichter, in het Rijksmuseum Twenthe, Enschede van 14 maart t/m 26 april 1992, met daarbij een uitgave die tevens bestemd was als catalogus: Warmte vergt jaren groei : een keuze uit de gedichten en tekeningen van Willem Hussem, samenstelling Frank Eerhart en Han Steenbruggen, 1992, uitg. Eindhoven, Stichting Plint.
• Expositie in Museum Belvédère in Heerenveen, van 23 september - 20 november 2011.^[3]
• Hussem Festival in Den Haag van 1 oktober - 30 oktober 2011. Ter gelegenheid van de onthulling van de enig overgebleven wandschildering (1957, caseïne Zuiderpark HBS), waarvan de restauratie in zomer 2011 is voltooid.^[4]

• 1940 - De kustlijn
• 1941 - Uitzicht op zee
• 1942 - Het Paascheiland. Zijn voorouder- en vogel-cultus
• 1961 - Steltlopen op zee
• 1962 - Acht gedichten
• 1963 - Motet. 16 gedichten
• 1963 - Lente in de herfst
• 1965 - In druk
• 1965 - Schaduw van de hand
• 1965 - Lessen in luchtdruk
• 1966 - Voor twee scharren blauwbekken
• 1969 - Gisteren voor vandaag
• 1971 - Breels aan de vleet
• 1972 - Verzen van Wang Wei (701-761), bew. naar het Chinees door W. Hussem ISBN 90-6183-002-8
• 1974 - Sporten van de ladder ISBN 90-234-4466-3
• 1974 - Zienderogen ISBN 90-234-4465-5
• 1977 - Zet het blauw van de zee tegen het blauw van de hemel, veeg er het wit van een zeil in en de wind steekt op ISBN 90-6019-458-6
• 2009 - Met inkt zeggen Verlucht met penseeltek. van zijn hand ISBN 978-90-76644-43-1

• 1984 - Cato Cramer. Willem Hussem. De kracht van de penseelstreek. Schilderijen en tekeningen 1945-1974. Tentoonstellingscatalogus Centraal Museum Utrecht, 14-4-1984 t/m 11-6-1984 ; Vishal (Frans Halsmuseum), Haarlem 23-6-1984 t/m 5-8-1984
• 1992 - Samenst. Frank Eerhart, Han Steenbruggen. Warmte vergt jaren groei. Een keuze uit de gedichten en tekeningen van Willem Hussem. ISBN 90-70463-15-6. Catalogus bij de tentoonstelling: Willem Hussem, schilder, dichter in het Rijksmuseum Twenthe, Enschede van 14 maart t/m 26 april 1992
• 1994 - Teksten Han Steenbruggen; red. Erik Bos ... et al.; fotogr. Gilles van Niel. Willem Hussem, tussen schrift en leegte ISBN 90-70463-25-3
• 2011 - Tekst en samenst. Han Steenbruggen; fotogr. John Stoel ... et al. Willem Hussem. Vormen van ruimte. ISBN 978-90-71139-00-0. Uitg. bij de gelijknamige tentoonstelling die van 23 september t/m 20 november 2011 te zien was in Museum Belvéd`ere

• Biografische gegevens bij het RKD-Nederlands Instituut voor Kunstgeschiedenis
• Biografieën, werken en teksten bij de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren (dbnl)
• Biografie
• Deel 1 van documentaire over Hussem n.a.v. tentoonstelling in Dordrechts Museum
• Deel 2 van documentaire over Hussem n.a.v. tentoonstelling in Dordrechts Museum

Zie de categorie Willem Hussem van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.