Vioolsonate nr. 5 (Beethoven)

De Vioolsonate nr. 5 opus 24 van Ludwig van Beethoven, bijgenaamd de Frühlingssonate, is een vierdelige sonate voor piano en viool in F-groot.

Het werk werd gecomponeerd in 1800-1801 en voor het eerst gepubliceerd in het voorjaar van 1802 door muziekuitgeverij T. Mollo & Co. in Wenen. De sonate is opgedragen aan Reichsgraf Moritz Christian Johann von Fries (1777–1826), aan wie Beethoven meer werken opdroeg. De autograaf van de eerste drie delen is bewaard gebleven en bevindt zich in de Österreichische Nationalbibliothek in Wenen. Naar de toenmalige gewoonte, ook gevolgd door Mozart in zijn vioolsonates, is de sonate gecomponeerd "voor piano en viool", in die volgorde.

Aanvankelijk wilde Beethoven de vijfde vioolsonate samen met de vierde vioolsonate (in a-klein, opus 23), die ook aan graaf Moritz von Fries werd opgedragen, uitgeven. Beide werken contrasteren met elkaar in toonsoort en karakter, en vullen elkaar zo aan. Uiteindelijk zijn ze, om onduidelijke redenen, met aparte opusnummers uitgegeven. De titel Frühlingssonate (Lentesonate) dateert van later, is niet door Beethoven bedacht en verwijst naar het karakter van het stuk.

Van de tien vioolsonates die Beethoven in de jaren 1798-1812 componeerde, is deze sonate, samen met nummer 9 (de Kreutzersonate), het meest gespeeld en opgenomen.^[1]

De sonate bestaat uit de klassieke vier delen:

1. I. Allegro
2. II. Adagio molto espressivo
3. III. Scherzo: Allegro molto
4. IV. Rondo: Allegro ma non troppo

De sonate duurt ongeveer 22 minuten.

• (de) Max Rostal, Ludwig van Beethoven: Die Sonaten für Klavier und Violine, Gedanken zu ihrer Interpretation. R. Piper & Co. Verlag, München, 1981.
• (en) Max Rostal, Beethoven. The Sonatas for Piano and Violin. Thoughts on their Interpretation. Toccata Press, London, 1985.

• Beethoven: Violin Sonata no. 5 in F major, op. 24, Klára Würtz, piano, Kristóf Baráti, viool. YouTube, 22 min.