Tupi-Guaraní-taalfamilie

Tupi-Guarani (/tuːˈpiː ɡwɑˈrɑːni/ /ɡwɑˈɾɑ-/; Tupi-Guarani: [tuˈpi ɡwaɾaˈni]; uitspraak) is de meest wijdverbreide onderfamilie van de Tupi-talen van Zuid-Amerika. Het omvat ongeveer vijftig talen, waaronder Guarani en Oud-Tupi. De meest gesproken taal tegenwoordig is Guarani, een van de twee officiële talen van Paraguay.

De woorden petunia, jaguar, piranha, ipecac, tapioca, jacaranda, anhinga, carioca en capoeira zijn van Tupi-Guarani-oorsprong.

Tupi-Guaraní-talen

Rodrigues & Cabral (2012) verdelen de Tupí–Guaraní-taalfamillie onder acht takken:

  • Guaraní (Groep I) :
    • Oud-Guarani
    • Kaiwá
    • Ava-Guarani
    • Mbyá
    • Paraguayaans-Guarani
    • Xetá
    • Chiriguano
    • Izoceño
    • Tapieté
    • Guayaki
  • Guarayu (Groep II) :
    • Guarayo (of Boliviaans-Guarani)
    • Pauserna
    • Siriono
    • Yuki
  • Tupí (Groep III) :
    • Oud-Tupí
    • língua geral paulista
    • Tupinambá
    • Nheengatu
  • Tenetehara (Groep IV) :
    • Tapirapé
    • Parakanã
    • Suruí
    • Avá-canoeiro
    • Turiwara
  • Kawahíb (Groep VI) :
    • Apiaká
    • Kayabi
    • Kagwahiva
      • Arintintin
      • Amondawá
      • Karipúna
      • Uruewawáu
      • Machado-Tupi
      • Pawaté
      • Wirafera
      • Juma-dialect
  • Kamayurá (Groep VII) :
    • Kamayurá
  • Xingu (Groep VIIIa) :
    • Araweté
    • Cairari-Anambé
    • Xingú-Asuriní
    • Amanajé
    • Ararandewara
  • Noord-Tupi–Guaraní (Groep VIIIb) :
    • Wayãpi
    • Wayampipukú
    • Émérillon
    • Zo'é
    • Ka'apór
    • Guajá
    • Awré-e-awrá
    • Anambé
    • Takonhapé