Col du Tourmalet

Col du Tourmalet
Top	2.115 m
Coördinaten	42° 54′ NB, 0° 9′ OL
Locatie	Hautes-Pyrénées, Frankrijk
	Westzijde	Oostzijde
Startplaats	Luz-Saint-Sauveur	Campan
Hoogteverschil	1405 m	1285 m
Lengte	18.000 m	17.000 m
Stijgings-%	7,8%	7,6%
Steilste km	9,5%	10%
Portaal    Wielersport

De Col du Tourmalet is een bergpas in de Pyreneeën, in het zuidwesten van Frankrijk, departement Hautes-Pyrénées.

De 2.115 meter hoge passage is vooral bekend geworden dankzij de Ronde van Frankrijk, waar ze in 1910 voor het eerst in werd opgenomen. Geen enkele andere berg is sindsdien zo vaak beklommen als de Tourmalet. In de buurt van de top van de beklimming bevindt zich een monument ter nagedachtenis aan oud-Tourdirecteur Jacques Goddet.

De Tourmalet is de hoogste geheel Franse Pyreneeënpas (de Port d'Envalira is hoger maar ligt gedeeltelijk in Andorra) en loopt van oost naar west door het skigebied Barèges-La Mongie, ook Domaine du Tourmalet genoemd. Dit is het grootste skigebied in de Franse Pyreneeën. Aan de noordzijde torent de Pic du Midi de Bigorre boven de pas uit. Aan de oostkant ligt La Mongie, een door projectontwikkelaars ontwikkeld wintersportdorp aan de voet van de pistes. Aan de westkant ligt het meer traditionele dorp Barèges, vanuit hier wordt 's winters geskied, en 's zomers gewandeld.

Vanuit Sainte-Marie-de-Campan maakt men een klim van 17,2 kilometer naar de Tourmalet. De gemiddelde stijging is 7,6 procent, maximaal ruim 10 procent. Het hoogteverschil is 1.268 meter. Sommige bronnen geven nèt andere cijfers aan, afhankelijk van de meetmethode.

In 2023 kwam de Tour de France Femmes voor het eerst aan op de Tourmalet. Dit leverde een ritzege op voor de Nederlandse Demi Vollering.

1910 Octave Lapize
1911 Paul Duboc
1912 Odiel Defraeye
1913 Philippe Thys
1914 Firmin Lambot
1919 Honoré Barthélémy
1920 Firmin Lambot
1921 Hector Heusghem
1923 Robert Jacquinot
1924 Ottavio Bottecchia
1925 Omer Huyse
1926 Odile Taillieu
1927 Nicolas Frantz
1928 Camille Van De Casteele
1929 Victor Fontan
1930 Benoit Faure
1931 Joseph Demuysere
1932 Benoit Faure
1933 Vicente Trueba
1934 René Vietto
1935 Sylvère Maes
1936 Sylvère Maes
1937 Julián Berrendero
1938 Gino Bartali
1939 Edward Vissers
1947 Jean Robic
1948 Jean Robic
1949 Fausto Coppi
1950 Kléber Piot
1951 Jean Diederich
1952 Fausto Coppi
1953 Jean Robic
1954 Federico Bahamontes
1955 Miguel Poblet
1957 José Manuel Ribeiro da Silva
1959 Armand de Smet
1960 Kurt Gimmi
1961 Marcel Queheille
1962 Federico Bahamontes
1963 Federico Bahamontes
1964 Julio Jiménez (In 1964 twee keer beklommen)
1964 Julio Jiménez (In 1964 twee keer beklommen)
1965 Julio Jiménez
1967 Julio Jiménez
1968 Jean-Pierre Ducasse
1969 Eddy Merckx
1970 Andres Gandarias
1971 Lucien Van Impe
1972 Roger Swerts
1973 Bernard Thévenet
1974 Jean-Pierre Danguillaume (In 1974 twee keer beklommen en ritwinnaar)
1974 Gonzalo Aja (In 1974 twee keer beklommen)
1975 Lucien Van Impe
1976 Francisco Galdos
1977 Lucien Van Impe
1978 Michel Pollentier
1980 Raymond Martin
1983 Patrocinio Jiminez
1985 Pello Ruiz Cabestany
1986 Dominique Arnaud
1988 Laudelino Cubino
1989 Robert Millar
1990 Miguel Ángel Martínez
1991 Claudio Chiappucci
1993 Tony Rominger
1994 Richard Virenque
1995 Richard Virenque
1997 Javier Pascual Llorente
1998 Alberto Elli
1999 Alberto Elli
2001 Sven Montgomery
2003 Sylvain Chavanel
2006 David de la Fuente
2008 Rémy Di Grégorio
2009 Franco Pellizotti
2010 Christophe Moreau (In 2010 twee keer beklommen)
2010 Andy Schleck (In 2010 twee keer beklommen en ritwinnaar)
2011 Jérémy Roy
2012 Thomas Voeckler
2014 Blel Kadri
2015 Rafał Majka
2016 Thibaut Pinot
2018 Julian Alaphilippe
2019 Thibaut Pinot (ritwinnaar)
2021 Pierre Latour
2023 Tobias Halland Johannessen
2024 Oier Lazkano

1994 Jolanta Polikevičiūtė
1996 Fabiana Luperini
2000 Edita Pučinskaitė
2023 Demi Vollering (ritwinnares)

• Climbbybike; Tourmalet beklimmen: profiel, route, video, foto's, beschrijving (Nederlands)

Zie de categorie Col du Tourmalet van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.