Tameryraptor

Tameryraptor is een geslacht van vleesetende theropode dinosauriërs, behorende tot de Carnosauria, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Egypte. De enige benoemde soort is Tameryraptor markgrafi.

Begin april 1914 vond de Boheemse paleontoloog Richard Markgraf, werkend voor de Duitse paleontoloog Ernst Stromer, in de oase van Bahariya, twee kilometer van Ain Gedid op de westelijke helling van de Gebel Harra, een skelet van een grote theropode. Door de oplopende spanningen met Duitsland verhinderden de Britse autoriteiten van Egypte een snelle export van de fossielen. Kort daarop brak de Eerste Wereldoorlog uit en het duurde tot 1922 voordat Stromer de vondst, bewaard door de Geological Survey of Egypt, in München kon doen aankomen in de collectie van de Staatliche Naturwissenschaftliche Sammlungen Bayerns.

In 1931 wees Stromer het fossiel toe aan Megalosaurus saharicus Depéret & Savornin 1925, een soort slechts gebaseerd op wat tanden. Hij meende dat het in het licht van de nieuwe vondst een apart geslacht waard was dat hij benoemde als Carcharodontosaurus. Anders dan wel is gedacht, beschouwde hij zijn skelet niet als het holotype, maar koos de kleinste van de tanden als het lectotype. het Op 25 april 1944 werd het skelet vernietigd tijdens het Britse bombardement van München. Later werd duidelijk dat de tanden, ondertussen verloren gegaan, niet diagnostisch waren. In 2007 wezen Stephen Louis Brussatte en Paul Sereno een schedel uit Marokko, specimen UCRC PV12 (ook wel aangeduid met het nummer SGM-Din 1) , als neotype aan. Dit impliceerde dat het skelet van Stromer als een nieuw geslacht en soort benoemd zou mogen worden indien geconcludeerd werd dat het van een ander taxon was dan het neotype.

In 2025 benoemden en beschreven Maximilian Kellermann, Elena Cuesta en Oliver Walter Mischa Rauhut de typesoort Tameryraptor markgrafi. De geslachtsnaam combineert de oude naam voor Egypte, Ta-mery, "het geliefde land", met het Latijn raptor, "rover". De soortaanduiding eert Markgraf als ontdekker.

Het holotype, SNSB-BSPG 1922 X 46, is gevonden in een laag van Bahariyaformatie die dateert uit het vroege Cenomanien. Het bestond uit een skelet met schedel. Het bewaarde beide bovenkaaksbeenderen, beide neusbeenderen, delen van de hersenpan en een natuurlijk afgietsel van de hersenpan, drie halswervels waaronder de draaier, een wervel uit het voorste midden van de staart, het bovendeel van een rib, een chevron, beide schaambeenderen, het linkerzitbeen en het linkerkuitbeen. Volgens artikel 73.1.4.van de ICZN volstaan de beschrijving door Stromer, zijn illustraties en foto's voor de geldigheid van de soortnaam die dus geen nomen nudum is. Stromer had ook een reconstructie van het natuurlijk afgietsel laten maken en die heeft het bombardement overleeft met het inventarisnummer MB. R. 2056. Een linkerdarmbeen, PHG 1912 VIII 68, door Stromer in 1934 aan Carcharodontosaurus toegewezen, is vermoedelijk afkomstig van een andere soort, wellicht een lid van de Ceratosauria. In 2025 werden er geen verdere specimina toegewezen. Het holotype is het belangrijkste postcraniaal materiaal van carcharodontiden uit Afrika.

Tameryraptor is ongeveer negen meter lang. Dat is een stuk kleiner dan Carcharodontosaurus gebaseerd op het neotype UCRC PV12, waarvan de lengte op 12,7 meter is geschat.

De beschrijvers stelden verschillende onderscheidende kenmerken vast. Vier ervan zijn autapomorfieen, unieke afgeleide eigenschappen. Er bevindt zich een kleine neushoorn op de middenrichel van de neusbeenderen. De voorhoofdsbeenderen zijn naar boven gewelfd. De beennaad tussen de neusbeenderen helt naar binnen en beneden. De middelste staartwervels zijn sterk gepneumatiseerd met foramina achter de voorste gewrichtsuitsteeksels die doorlopen in een trog tussen de gewrichtsuitsteeksels en de voorzijde van het doornuitsteeksel.

Daarnaast is er een unieke combinatie van op zich niet unieke kenmerken. De uitholling rond de fenestra antorbitalis loopt in zijaanzicht door op het neusbeen. Het bovenkaaksbeen heeft een goed ontwikkelde richel op de grens met de uitholling rond de fenestra antorbitalis. De maxillaire tanden zijn sterk symmetrisch van voor naar achteren bekeken. Het facet op het voorhoofdsbeen voor het contact met het prefrontale is niet verbreed. Het dijbeen heeft een "accessory trochanter" die stekelvormig is. Het kuitbeen is bovenaan meer naar boven dan naar achteren verbreed. Bij de middelste staartwervels zijn de wervellichamen doorboord door pneumatische foramina.

De meeste van de onderscheidende kenmerken werden door Stromer beschreven en konden door bestudering van de fotografieën bevestigd worden. Dat gold echter niet voor de interne structuren van de staartwervels en de neusbeenderen welke eigenschappen dan ook als "aanvullend" werden aangeduid.

Het zitbeen steekt horizontaal naar achteren uit, een zeldzaam kenmerk dat met Siats gedeeld wordt.

Tameryraptor werd in de Carcharodontosauridae geplaatst in een vrij basale positie. De Carcharodontosauridae zouden de zustergroep zijn van de Metriacanthosauridae binnen de Carcharodontosauriformes.

Het volgende cladogram toont de positie in de evolutionaire stamboom volgens het beschrijvende artikel.

Carcharodontosauriformes	Metriacanthosauridae Carcharodontosauridae  Lusovenator Lajasvenator Acrocanthosaurus Tameryraptor Carcharodontosaurus iguidensis Carcharodontosaurinae  Taurovenator Carcharodontosaurus saharicus Giganotosaurini  Meraxes Tyrannotitan Mapusaurus Giganotosaurus

• Stromer, Ernst. 1931. "Ergebnisse der Forschungsreisen Prof. E. Stromers in den Wüsten Ägyptens. II. Wirbeltier-Reste der Baharîjestufe (unterstes Cenoman). 10. Ein Skelett-Rest von Carcharodontosaurus nov. gen". Abhandlungen der Bayerischen Akademie der Wissenschaften Mathematisch-naturwissenschaftliche Abteilung. Neue Folge. 9: 1–23
• Kellermann, Maximilian; Cuesta, Elena & Rauhut, Oliver W.M. 2025. "Re-evaluation of the Bahariya Formation carcharodontosaurid (Dinosauria: Theropoda) and its implications for allosauroid phylogeny". PLOS One. 20(1): e0311096. DOI:10.1371/journal.pone.0311096.