Taleta

Taleta is een geslacht van plantenetende ornithischische dinosauriërs, behorende tot de Euornithopoda, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Marokko. De enige benoemde soort is Taleta taleta.

In de jaren twintig van de eenentwintigste eeuw werd in het Ouled Abdoun-bekken bij Sidi Chennane een paar bovenkaken gevonden van een kleine euornithopode.

In 2025 werd de typesoort Taleta taleta benoemd en beschreven door Nicholas Roy Longrich, Xabier Pereda-Suberbiola, Nathalie Bardet en Nour-Eddine Jalil. Zowel de geslachtsnaam als de soortaanduiding zijn het Arabisch taleta, "drie". De namen verwijzen ernaar dat Taleta de derde hadrosauride is die uit Marokko benoemd is, na Ajnabia en Minqaria uit dezelfde locatie.

Het holotype, MHNM.KH.1557, is gevonden in een laag fosfaathoudend gesteente, de Couche III, die dateert uit het late Maastrichtien, ongeveer zevenenzestig miljoen jaar oud. Het bestaat uit een linkerbovenkaaksbeen en rechterbovenkaaksbeen van één individu. Gezien de geringe grootte kan het gaan om een jong dier, maar het werd gezien de botstructuur waarschijnlijker geacht dat volwassen vorm klein was. Het maakt deel uit van de collectie van het Muséum d’Histoire Naturelle de Marrakech.

De lichaamslengte van Taleta is geschat op drieënhalve meter. Dat is ongeveer even groot als Minqaria.

Taleta verschilt van Ajnabia en Minqaria in een aantal eigenschappen. De ectopterygoïde richel op het bovenkaaksbeen is hoog gelegen. De maxillaire tandrij is recht. De maxillaire tandkronen zijn groot, vermoedelijk resulterend in een kleiner aantal tanden, en schuin gericht. De hoofdrichel op de buitenzijde van de maxillaire tandkroon steekt sterk uit.

Het rechterbovenkaaksbeen heeft een bewaarde lengte van 125 millimeter waarin zestien tandposities staan. De geschatte oorspronkelijke lengte is geschat op 175 tot 178 millimeter met vijfentwintig tandposities. Het stuk bewaarde linkerbovenkaaksbeen heeft een lengte van tachtig millimeter.

In 2025 werd Taleta in de Lambeosaurinae geplaatst in een clade Arenysaurini samen met Ajnabia en Minqaria. De onderlinge verwantschappen zijn onzeker.

Het volgende cladogram toont de positie in de evolutionaire stamboom volgens het benoemende artikel.

De drie Arenysaurini in Marokko gevonden zijn de eerste Hadrosauridae die uit Afrika bekend zijn. Volgens de beschrijvers vertegenwoordigen ze een late invasie van Lambeosaurinae van Europa uit die in Afrika een snelle radiatie doormaakten, alvorens uit te sterven door de catastrofe van de Krijt-Paleogeengrens.

• (en) Longrich, Nicholas R., Pereda-Suberbiola, Xabier, Bardet, Nathalie, Jalil, Nour-Eddine (2025-05). A new hadrosaurid dinosaur from the late Maastrichtian Phosphates of Morocco provides evidence for an African radiation of lambeosaurines. Gondwana Research . DOI:10.1016/j.gr.2025.05.006.