Sint-Janspoort (Antwerpen)

Sint-Janspoort (rechtsonder) aan de Sint-Jansvliet in de 16e eeuw. Het complex van het Sint-Julianusgasthuis rechtsboven de poort.

De Sint-Janspoort was een poortgebouw en brug, in 1340 onder Hertog Jan III gebouwd aan de toenmalige zuidgrens van de stad Antwerpen.[1]

De poort lag aan de Sint-Jansvliet - deze kiel werd later vernoemd naar de poort[2] - en het Sint-Julianusgasthuis. Tussen de Hoogstraat en de Oever was het de zuidelijke stadspoort van Antwerpen.[3] De locatie was verkeerstechnisch van belang omdat erdoorheen de verkeersader van de Markt via de Hoogstraat naar de Sint-Michielsabdij (extra muros) leidde, en verder zuidwaarts langs de Schelde. Toen de Sint-Jansvliet niet langer de zuidelijke grens van de stad vormde, verloor de Sint-Janspoort haar nut en werd ze in 1581 afgebroken.[4]

Links (nr 6): de Sint-Janspoort begin 13e eeuw aan de zuidrand van de stad. Rechts: de poort in de 16e eeuw, opgeslokt door de stad.

Triomfboog

Triomfboog van de stad Antwerpen ter plaatse van de Sint-Janspoort, 1582

Ter plaatse werd een jaar na de afbraak van de poort een triomfboog gebouwd,[5] ter ere van Frans van Anjou die daar een blijde intrede maakte.[6] Na de mislukte Franse Furie in 1583 en het vertrek van de hertog is dit bouwwerk ook verdwenen. Anno 2024 is de plek van de voormalige Sint-Janspoort openbare verkeersruimte.

Andere Sint-Janspoort

Er was in Antwerpen een andere 'Sint-Janspoort',[7] vermoedelijk omstreeks 1550 gebouwd als deel van de Antwerpse Spaanse omwalling.[8] Ook deze poort bestaat niet langer.

Bronnen en referenties

  1. ↑ Hoogstraat. Inventaris onroerend erfgoed (1 januari 1975).
  2. ↑ J.F. Willems (1828). Historisch onderzoek naer den oorsprong en den waren naem der openbare plaetsen en andere oudheden van de stad Antwerpen, "323. St.-Jansvliet.", p. 114.
  3. ↑ Archeologisch onderzoek op Sint-Jansvliet voor heraanleg plein in 2018. N-VA Stad Antwerpen (26 februari 2016).
  4. ↑ Veerle Hendriks, Karen Minsaer en Jef Vansweevelt, Archeologische prospectie Sint-Jansvliet (A443) (rapport), Dienst archeologie stad Antwerpen, april 2017
  5. ↑ Erepoort opgericht op de plek van de oude Sint Janspoort, 1582. Rijksmuseum. Geraadpleegd op 5 december 2024.
  6. ↑ Blijde inkomste van de hertog van Anjou in Antwerpen op 19 februari 1582 - Monogrammist MHVH. Google Arts & Culture. Geraadpleegd op 6 december 2024.
  7. ↑ Archievenoverzicht. Felix-archief Antwerpen. Geraadpleegd op 7 december 2024.
  8. ↑ (en) Bruno Blondé & Jeroen Puttevils (reds) (2020). Antwerp in the Renaissance. Turnhout: Brepol, p. 207.

Dit artikel is uitgegeven door Wikipedia. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.