Shuilingornis

Shuilingornis angelai is een vogel, behorende tot de Ornithuromorpha, die tijdens het vroege Krijt leefde in het gebied van het huidige China.

Bij Lamadong in de prefectuur Jianchang in de provincie Liaoning werd het skelet van een vogel ontdekt.

In 2024 werd de typesoort Shuilingornis angelai benoemd en beschreven door Wang Xuri, Andrea Cau, Wang Yinuo, Martin Kundrát, Zhang Guili, Liu Yichuan en Luis María Chiappe. De geslachtsnaam is een combinatie van het Chinees shuiling, “knap en levendig” en het Grieks ornis, "vogel". De soortaanduiding eert wijlen de Italiaanse wetenschapsjournalist Piero Angela (1928-2022). De Life Science Identifiers, nodig voor de geldigheid van een naam gepubliceerd in een elektronisch tijdschrift, zijn 3CBDF2C9-8DF5-431B-9579-E2DE719ECAE0 voor het geslacht en 0A3D83CE-7333-4C76-BFEF-A7F656BEA371 voor de soort.

Het holotype, LY2022JZ3002, is gevonden in een laag van de Jiufotangformatie die dateert uit het Aptien. Het bestaat uit een vrijwel volledig en in verband liggend skelet met schedel, platgedrukt op een enkele plaat. Er zijn geen duidelijke sporen van een verenkleed, behalve bij een hand. In de buikholte is een eivormige vlek zichtbaar die mogelijkerwijs duidt op resten van weke delen of voedsel. Een vlek in een oogkas is welllicht een restant van het oog. Het maakt deel uit van de collectie van het Shandong Laiyang Cretaceous National Geological Park. Het betreft wellicht een jongvolwassen individu.

Shuilingornis is een vrij kleine soort met een spanwijdte van zo'n vijfentwintig centimeter.

De beschrijvers stelden enkele onderscheidende kenmerken vast. Eén daarvan is een autapomorfie, een unieke afgeleide eigenschap. De (twee kegelvormige) tanden in het bovenkaaksbeen zijn beperkt tot de voorste tak, hellen naar voren en zijn veel groter dan de tegenoverliggende tanden (in totaal dertien) in het dentarium van de onderkaak.

Verder is er een unieke combinatie van op zich niet unieke kenmerken. De praemaxilla is tandeloos, eindigt vooraan in een scherpe punt en is langer dan het voor de oogkas uitstekende deel van de voorste tak van het bovenkaaksbeen. Het neusbeen heeft een grote tak onder het neusgat lopen. Het opperarmbeen heeft een robuuste schacht met een langwerpige en geleidelijk gebogen deltopectorale kam. De eerste vinger is lichtgebouwd en heeft de helft van de breedte van de schacht van het spaakbeen. Het vorkbeen is groot en U-vormig, de driehoekige punt van het borstbeen rakend. Het buitenste achterste uiteinde van het ravenbeksbeen vormt geen duidelijke tak, een scherpe hoek van 45° beschrijvend. De formule van de vingerkootjes is 2-3-2 waarbij het eerste kootje van de derde vinger meer dan viermaal langer is dan het tweede kootje.

Shuilingornis werd in de Gansuidae geplaatst als het zustertaxon van een klade bestaande uit Hollanda en Changzuiornis.

De gevonden positie in de evolutionaire stamboom toont het volgende kladogram:

• Wang, Xuri; Cau, Andrea; Wang, Yinuo; Kundrát, Martin; Zhang, Guili; Liu, Yichuan & Chiappe, Luis M. 2024. "A new gansuid bird (Avialae, Euornithes) from the Lower Cretaceous (Aptian) Jiufotang Formation of Jianchang, western Liaoning, China". Cretaceous Research