Nipponopterus

Nipponopterus mifunensis is een pterosauriër, behorende tot de Pterodactyloidea, die tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Japan.

Bij de Amagimidam bij Mifune in de prefectuur Kumamoto in Kyushu werd in een rotswand een wervel van een pterosauriër gevonden. Die werd in 2000 gemeld in de wetenschappelijke literatuur. Eerst werd gedacht dat het ging om een vierde of vijfde halswervel maar uiteindelijk werd geconcludeerd dat het een zesde halswervel betrof. Die had duidelijke kenmerken die erop wezen dat het een nog onbekende soort betrof.

In 2024 werd de typesoort Nipponopterus mifunensis benoemd en beschreven door Zhou Xuanyu, Naoki Ikegami, Rodrigo V. Pêgas, Toru Yoshinaga, Takahiro Sato, Toshifumi Mukunoki, Jun Otani, en Yoshitsugu Kobayashi. De geslachtsnaam verbindt een verwijzing naar Nippon, "Japan", met een gelatiniseerd Grieks pteron, "vleugel". De soortaanduiding verwijst naar de geologische Mifunegroep. Nipponopterus is de eerste pterosauriër uit Japan die benoemd wordt.

Het holotype, MDM 349, is gevonden in een laag van de Mifunegroep die dateert uit het Turonien–Coniacien, ongeveer negentig miljoen jaar oud. Het bestaat uit een achterste deel van een zesde halswervel.

De halswervel wijst op een dier met een spanwijdte van drie à drieënhalve meter.

Nipponopterus is in de Azhdarchidae geplaatst, in de Quetzalcoatlinae, als zustertaxon van specimen MPC−Nd 100/303, de zogenaamde "Bayshin Tsav azhdarchide" uit de Gobiwoestijn.

Het volgende kladogram toont de positie in de evolutionaire stamboom.

• Ikegami, Naoki; Kellner, Alexander W.A. & Tomida, Yukimitsu. 2000. "The presence of an azhdarchid pterosaur in the Cretaceous of Japan". Paleontological Research. 4(3): 165–170
• (en) Zhou, Xuanyu, Ikegami, Naoki, Pêgas, Rodrigo V., Yoshinaga, Toru, Sato, Takahiro (2024-11). Reassessment of an azhdarchid pterosaur specimen from the Mifune Group, Upper Cretaceous of Japan. Cretaceous Research  : 106046. DOI:10.1016/j.cretres.2024.106046.