Nathalie Degenaar
| Nathalie Degenaar | ||
|---|---|---|
| Persoonlijke gegevens | ||
| Geboortedatum | 1980 | |
| Geboorteplaats | Rotterdam | |
| Land | ||
| Nationaliteit | Nederlandse | |
| Academische achtergrond | ||
| Alma mater | Vrije Universiteit Amsterdam Universiteit van Amsterdam | |
| Promotor | Michiel van der Klis | |
| Website | ||
Nathalie Deborah Degenaar (Rotterdam, 1980[1]) is een Nederlandse sterrenkundige en universitair hoofddocent aan de Universiteit van Amsterdam. Ze onderzoekt neutronensterren en zwarte gaten.[2]
Opleiding en carrière
Nathalie Degenaar behaalde in 2004 haar bachelor natuurkunde aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Daarop volgde een master natuur- en sterrenkunde aan de Universiteit van Amsterdam die ze in 2006 cum laude afrondde.[3] In 2010 promoveerde Degenaar aan de Universiteit van Amsterdam met haar proefschrift Exploring subluminous X-ray binaries.[4] Haar promotieonderzoek ging over de eigenschappen van relatief zwakke bronnen van röntgenstraling in het heelal. Dat zijn vaak röntgendubbelsterren waarin een neutronenster of zwart gat materie aantrekt van een begeleidende ster. Degenaar promoveerde bij Michiel van der Klis en copromotor Rudy Wijnands.
Van 2011 tot 2014 werkte Degenaar aan de Universiteit van Michigan (Verenigde Staten). Daarna, van 2014 tot 2016, was ze onderzoeker aan Institute of Astronomy van de Universiteit van Cambridge (Verenigd Koninkrijk). In 2016 keerde ze terug naar de Universiteit van Amsterdam, waar ze een onderzoeksgroep ging leiden. In 2020 werd ze universitair docent. In 2023 universitair hoofddocent.
Onderzoek
In haar onderzoek focust Degenaar zich op röntgendubbelsterren, waarin een neutronenster of zwart gat materie aantrekt van een begeleidende ster. Met observaties van deze dubbelsterren onderzoekt Degenaar jets, accretieschijven, materie in neutronensterren, de evolutie van dubbelsterren en sterexplosies.
In 2011 publiceerde ze samen met haar voormalig copromotor Rudy Wijnands een serie wetenschappelijke artikelen over de opwarming, het binnenste en de korst van een toen pas ontdekte neutronenster.[5][6][7][8][9] In 2017 beredeneerde ze met collega's dat een neutronenster met sterk magneetveld mogelijk toch jets lanceert.[10][11][12] In 2018 ontdekte ze met een team voor het eerst zo'n sterk magnetische neutronenster die jets produceert.[13][14] In 2022 liet ze met collega's zien dat het zwarte gat in het centrum van onze Melkweg niet alleen van dag tot dag flikkert, maar ook op de lange termijn.[15][16][17] Ook ontdekte in 2022 met collega's een nieuw soort sterexplosies: micronova's.[18][19][20][21]. In 2024 publiceerde ze met een team van wetenschappers over een straalstroom van gas die met een derde van de lichtsnelheid wegschiet bij een neutronenster.[22][23][24]
Prijzen en onderscheidingen (selectie)
- Vici-beurs van NWO (2025)[25]
- XS-beurs van NWO (2020)[26]
- Vidi-beurs van NWO (2015)[27]
- Marie Curiebeurs van de Europese Commissie (2014)
- Hubble Fellowship van NASA (2011)[28]
Wetenschapscommunicatie
Nathalie Degenaar is geregeld te gast op de radio, figureert in video's en treedt op bij publieke evenementen. In het cultureel seizoen 2019-2020 trad ze op met jazz-ensemble TRIFID tijdens de tour Sounds of Interstellar Space.[29][30] In 2022 was ze te gast bij de podcast De kosmos van Pannekoek. Daar sprak ze over hoe zij onderzoek doet.[31][32] In 2024 gaf ze tekst en uitleg over de grootsheid van het heelal bij de opening van een lichtshow in de Amsterdamse tentoonstellingsruimte Fabrique des Lumières.[33] Tijdens de opening van het academisch jaar 2024 aan de Universiteit van Amsterdam hield ze een mini-college over zwarte gaten.[34] Eind 2024 was te gast bij de podcast Vroeg! om te praten over sterrenkunde in films.[35] Ook nam ze eind 2024 deel aan een korte video over extreme astrofysica in de ruimte.[36]
Externe links
- ORCID-profiel
- ADS-profielpagina met alle publicaties
- Profielpagina bij de Universiteit van Amsterdam
- Persoonlijke website
- ↑ Album Academicum
- ↑ Amsterdam, Universiteit van, Dr. N.D. (Nathalie) Degenaar. Universiteit van Amsterdam (18 maart 2025). Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ (en) CV. Nathalie Degenaar (22 juli 2015). Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ (en) Degenaar, Nathalie (8 december 2010). Exploring subluminous X-ray binaries. Universiteit van Amsterdam.
- ↑ Astronomen nemen een kijkje in het binnenste van een neutronenster. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Astronomen zien neutronenster opwarmen en afkoelen. NU.nl. DPG Media. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Degenaar, N., Brown, E. F., Wijnands, R. (1 november 2011). Evidence for crust cooling in the transiently accreting 11‐Hz X‐ray pulsar in the globular cluster Terzan 5. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 418 (1): L152–L156. ISSN:1745-3925. DOI:10.1111/j.1745-3933.2011.01164.x.
- ↑ Degenaar, N., Wijnands, R. (11 juni 2011). The accretion-heated crust of the transiently accreting 11-Hz X-ray pulsar in the globular cluster Terzan 5. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 414 (1): L50–L54. ISSN:1745-3925. DOI:10.1111/j.1745-3933.2011.01054.x.
- ↑ Degenaar, N., Wijnands, R. (1 maart 2011). The soft quiescent spectrum of the transiently accreting 11-Hz X-ray pulsar in the globular cluster Terzan 5. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 412 (1): L68–L72. ISSN:1745-3925. DOI:10.1111/j.1745-3933.2011.01007.x.
- ↑ Neutronenster met sterk magneetveld lanceert mogelijk toch jets. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ van den Eijnden, J, Degenaar, N, Russell, T D, Miller-Jones, J C A, Wijnands, R (1 februari 2018). Discovery of radio emission from the symbiotic X-ray binary system GX 1+4. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 474 (1): L91–L95. ISSN:1745-3925. DOI:10.1093/mnrasl/slx181.
- ↑ van den Eijnden, J, Degenaar, N, Russell, T D, Miller-Jones, J C A, Wijnands, R (1 januari 2018). Radio emission from the X-ray pulsar Her X-1: a jet launched by a strong magnetic field neutron star?. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters 473 (1): L141–L145. ISSN:1745-3925. DOI:10.1093/mnrasl/slx180.
- ↑ Sterk magnetische neutronenster met jets zet bestaande theorieën overboord. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ (en) van den Eijnden, J., Degenaar, N., Russell, T. D., Wijnands, R., Miller-Jones, J. C. A. (2018-10). An evolving jet from a strongly magnetized accreting X-ray pulsar. Nature 562 (7726): 233–235. ISSN:1476-4687. DOI:10.1038/s41586-018-0524-1.
- ↑ Zwart gat in centrum Melkweg ook op lange termijn wispelturig. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Schenk, Dorine, Zwarte gat in centrum Melkweg flikkert ook op lange termijn onregelmatig. New Scientist (2 februari 2022). Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Andrés, A, van den Eijnden, J, Degenaar, N, Evans, P A, Chatterjee, K (21 februari 2022). A Swift study of long-term changes in the X-ray flaring properties of Sagittarius A. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 510 (2): 2851–2863. ISSN:0035-8711. DOI:10.1093/mnras/stab3407.
- ↑ Astronomen ontdekken nieuw soort sterexplosies: micronova's. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Hal, van, George, Sterrenkundigen ontdekken nieuw type ‘mini-explosies’ op sterren. de Volkskrant. DPG Media. Geraadpleegd op 20 april 2022.
- ↑ Dekkers, Daniël, Astronomen ontdekken drie ‘micronovae’. KIJK Magazine (21 april 2022). Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ (en) Scaringi, S., Groot, P. J., Knigge, C., Bird, A. J., Breedt, E. (2022-04). Localized thermonuclear bursts from accreting magnetic white dwarfs. Nature 604 (7906): 447–450. ISSN:1476-4687. DOI:10.1038/s41586-022-04495-6.
- ↑ Jet schiet weg van neutronenster met een derde van lichtsnelheid. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Schenk, Dorine, Neutronenster schiet jet weg met derde van de lichtsnelheid. New Scientist (22 april 2024). Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ (en) Russell, Thomas D., Degenaar, Nathalie, van den Eijnden, Jakob, Maccarone, Thomas, Tetarenko, Alexandra J. (2024-03). Thermonuclear explosions on neutron stars reveal the speed of their jets. Nature 627 (8005): 763–766. ISSN:1476-4687. DOI:10.1038/s41586-024-07133-5.
- ↑ Vici-beurs voor Nathalie Degenaar (UvA). www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Nathalie Degenaar (UvA) krijgt XS-beurs van NWO. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Drie Vidi's voor vrouwen in de sterrenkunde en astrochemie - alsnog Vici voor Marc Verheijen. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Drie Nederlandse astronomen zijn Hubble Fellow 2011. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Concert, lezing en waarnemen: Sounds of Interstellar Space (Amsterdam). www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Rik Cornelissen | Trifid. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Podcast 'De kosmos van Pannekoek' gelanceerd. www.astronomie.nl. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Heinsman, Edda, Aflevering 3: Astronoom zonder telescoop. De kosmos van Pannekoek. Spotify (10 juni 2022). Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Een ruimtereis door de Westergasfabriek. Hagens PR (19 januari 2024). Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Amsterdam, Universiteit van, Opening academisch jaar 2024-2025: Verwondering over de wetenschap. Universiteit van Amsterdam (3 september 2024). Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ Vroeg! - Beluister 30-12 Wetenschappers over films en series: Hoe realistisch zijn ze nou echt? | Podcasts. NPO Radio 1. Geraadpleegd op 16 april 2025.
- ↑ NOVA: extreme astrofysica in de ruimte. YouTube (11 december 2024). Geraadpleegd op 16 april 2025.