Melanotrofe cel

Melanotrofe cellen zijn neuro-endocriene cellen die voorkomen in de middenkwab (pars intermedia) van de hypofyse, Ze produceren melanocyt-stimulerende hormonen (MSH) en andere peptiden door de posttranslationele modificatie van pro-opiomelanocortine (POMC).^[1]^[2]

Chronische stress kan de afscheiding van α-MSH in melanotrofe cellen induceren en leiden tot hun daaropvolgende degeneratie.^[3]

Melanotrofe cellen bij de gewone dolfijn

F: melanotrofe cel bij de gewone dolfijn. C: somatotrofe cel

Bij onderzoek van melanotrofe cellen bij de gewone dolfijn werd het volgende waargenomen.

Melanotrofe cellen werden bij de gewone dolfijn waargenomen in een mozaïekachtige rangschikking, georganiseerd in celstrengen, of verspreid door de klier in combinatie met andere celtypen. De mozaïekachtige rangschikking werd vaker aangetroffen in het dorsale deel van de klier, waar de cellen in contact stonden met het hard hersenvlies en capsulaire cellen. Capsulaire cellen zijn niet-granulaire cellen die leken op folliculaire cellen, maar duidelijke ultrastructurele kenmerken vertoonden. Deze cellen bevonden zich extern en vormden een enkele laag rond de hypofyse, verbonden door desmosomale verbindingen. Hun morfologie was vergelijkbaar met die van folliculaire cellen en hun uitsteeksels strekten zich uit in de richting van het zakje van Rathke. Het waren kleine, bolvormige tot ovaalvormige cellen met onregelmatige centrale kernen.

Melanotrofen bevatten talrijke mitochondriën verspreid over het cytoplasma. Sommige vertoonden lamellaire structuren, terwijl andere grote verwijdingen van de mitochondriale cristae vertoonden, waardoor ze zeer pleomorf waren. Deze cellen bevatten ook talrijke ribosomen en schaarse RER-cisternae, maar vertoonden een significante ontwikkeling van het golgicomplex. Naast hun secretoire granula bevatten MSH-producerende cellen grote, geïsoleerde lysosomen met een hoge elektronendichtheid. De aanwezigheid van autofagosomen, die vaak verschijnen als myelinefiguren, was een veelvoorkomend ultrastructureel kenmerk.^[4]

Melanotrofe cellen van de gewone dolfijn. (Transmissie-elektronenmicroscopie). (A) De cel heeft een ovale vorm. In het cytoplasma zijn overvloedige granula met variërende inhoud zichtbaar. (B) Myelinefiguren worden waargenomen (pijl). (C) Er zijn grote lysosomen aanwezig (pijl), waarschijnlijk betrokken bij celvertering en celvernieuwing. (D) Een goed ontwikkeld golgicomplex met talrijke afgeplatte vesikels (pijl), betrokken bij de verwerking en verpakking van hormonen. Daarnaast zijn er mitochondriën aanwezig in het cytoplasma, wat wijst op een hoge metabole activiteit.

Melanotrofe cellen van de klauwkikker. wt: wildtype. EDS, elektronendichte structuren; G, golgicomplex; L, lysosoom; M, mitochondrium; N, celkern; RER, ruw endoplasmatisch reticulum; PM, celmembraan; sg, onrijpe secretiegranulen. zwarte pijlpunten, secretiegranulen met dichte kern.

Bronnen, noten en/of referenties

↑ Melanotrophs MeSH Descriptor Data 2025
↑ Rousseau K, Kauser S, Pritchard LE, Warhurst A, Oliver RL, Slominski A, Wei ET, Thody AJ, Tobin DJ, White A (June 2007). Proopiomelanocortin (POMC), the ACTH/melanocortin precursor, is secreted by human epidermal keratinocytes and melanocytes and stimulates melanogenesis. FASEB Journal 21 (8): 1844–56. PMID 17317724. PMC 2253185. DOI: 10.1096/fj.06-7398com.
↑ Ogawa, Tokiko, Shishioh‐Ikejima, Nobue, Konishi, Hiroyuki, Makino, Tetsuya, Sei, Hiroyoshi. Chronic stress elicits prolonged activation of α‐MSH secretion and subsequent degeneration of melanotroph. Journal of Neurochemistry 109 (5). DOI: 10.1111/j.1471-4159.2009.06057.x.
↑ Alonso-Almorox, P.; Blanco, A.; Fiorito, C.; Sierra, E.; Suárez-Santana, C.; Consolli, F.; Arbelo, M.; Guzmán, R.G.; Molpeceres-Diego, I.; Fernández Gómez, A.; et al. Dolphin Pituitary Gland: Immunohistochemistry and Ultrastructural Cell Characterization Following a Novel Anatomical Dissection Protocol and Non-Invasive Imaging (MRI). Animals 2025, 15, 735. https://doi.org/10.3390/ani15050735

Zie de categorie Melanotrophs van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

[1] Melanotrophs MeSH Descriptor Data 2025

[Rousseau_2007-2] Rousseau K, Kauser S, Pritchard LE, Warhurst A, Oliver RL, Slominski A, Wei ET, Thody AJ, Tobin DJ, White A (June 2007). Proopiomelanocortin (POMC), the ACTH/melanocortin precursor, is secreted by human epidermal keratinocytes and melanocytes and stimulates melanogenesis. FASEB Journal 21 (8): 1844–56. PMID 17317724. PMC 2253185. DOI: 10.1096/fj.06-7398com.

[3] Ogawa, Tokiko, Shishioh‐Ikejima, Nobue, Konishi, Hiroyuki, Makino, Tetsuya, Sei, Hiroyoshi. Chronic stress elicits prolonged activation of α‐MSH secretion and subsequent degeneration of melanotroph. Journal of Neurochemistry 109 (5). DOI: 10.1111/j.1471-4159.2009.06057.x.

[4] Alonso-Almorox, P.; Blanco, A.; Fiorito, C.; Sierra, E.; Suárez-Santana, C.; Consolli, F.; Arbelo, M.; Guzmán, R.G.; Molpeceres-Diego, I.; Fernández Gómez, A.; et al. Dolphin Pituitary Gland: Immunohistochemistry and Ultrastructural Cell Characterization Following a Novel Anatomical Dissection Protocol and Non-Invasive Imaging (MRI). Animals 2025, 15, 735. https://doi.org/10.3390/ani15050735

[1]

[2]

[3]

[4]