Okerkleurige veldridderzwam

Okerkleurige veldridderzwam
Taxonomische indeling
Rijk:	Fungi (Schimmels)
Stam:	Basidiomycota (Steeltjeszwam)
Klasse:	Agaricomycetes
Onderklasse:	Agaricomycetidae
Orde:	Agaricales (Plaatjeszwam)
Familie:	Tricholomataceae
Geslacht:	Melanoleuca
Soort
	Melanoleuca cognata; (Fr.) Konrad & Maubl. (1927 )
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Portaal	Biologie ; Schimmels

De okerkleurige veldridderzwam (Melanoleuca cognata) is een paddenstoel. Het is een bodembewonende saprotroof op humusrijke bodems en houtsnippers; vooral op wat ruderale plekken in parken, tuinen, akkers en bermen. In Nederland is de zwam voor 1970 nooit aangetroffen, maar sindsdien breidt de soort zich gestaag uit.^[2]

Kenmerken

Uiterlijke kenmerken

Hoed

De hoed heeft een diameter van 5-15 cm. Aanvankelijk is deze convex, daarna wordt hij plat met een stompe umbo in het midden. De rand is eerst stomp, maar later recht. Het oppervlak is droog en glad en niet hygrofaan, de kleur varieert van karamel via oker tot donkerbruin.

Lamellen

De lamellen staan dicht opeen ze zijn met een bocht aangehecht aan de steel. De kleur is aanvankelijk wit, spoedig geelachtig roze tot geelbruin of lichtbruin. Er zijn 65 grote lamellen die aan de steel rijken (I=1-3).

Steel

De steel heeft een lengte van 50-140 mm en een dikte van 6-11 mm. Het is cilindrisch en langvezelig. Vaak is de basis verdikt. De kleur is iets lichter dan de hoed. Het basaal mycelium is wit.

Smaak en geur

De zwam heeft een milde smaak en een onopvallende geur. De zeer zeldzame variëteit nauseosa heeft een sterke, onaangename zoetige geur en smaak.^[2]

Sporenprint

De sporenprint is wit tot roomkleurig.

Microscopische kenmerken

De basidia zijn viersporig, clavaat en meten 25-40 x 8-10 micron. De sporen zijn elliptisch, geornamenteerd met kleine amyloïde wratjes, met afmeting 7-10 × 4,5–6,5 μm (Q=1,4 tot 1,9, Qav=1,6 tot 1,7). Pleurocystidia en cheilocystidia overvloedig aanwezig verschillend gevormd. Ze zijn dunwandig, hyaliene, lancetvormig en sommige cystiden zijn op de top bezet met kristallen. De cheilocystidia hebben de afmeting 40-75 x 10-15 μm.^[3]^[4]

Verspreiding

De meeste vindplaatsen van de soort liggen in Europa en Noord-Amerika ^[5]. In Nederland en België komt de okerkleurige veldridderzwam matig algemeen voor. De vruchtlichamen groeien in het vroege voorjaar en de late herfst.^[2]

Naam

De geslachtsnaam Melanoleuca komt van de Oudgriekse woorden melas, wat zwart betekent en leucos wat wit betekent. De soortaanduiding cognata betekent letterlijk 'geboren met', vaak geïnterpreteerd als 'verwant', wat betekent dat hij nauw verwant is.