Maria de la Paz van Bourbon

Maria de la Paz van Spanje (Madrid, 23 juni 1862 - Slot Nymphenburg, 4 december 1946), was een infante van Spanje en – door haar huwelijk – een prinses van Beieren. Zij was dochter van de Spaanse koningin Isabella II en Frans van Assisi van Bourbon, hoewel het vaderschap, net als bij alle andere kinderen van de overspelige koningin, wordt betwijfeld.

Maria zou bekend komen te staan als pacifist en weldoenster.^[1]

Levensloop

Als kind moest Maria met haar moeder in ballingschap in Frankrijk, maar de gevolgen van de Frans-Duitse oorlog van 1870-1871 deden hen uitwijken naar Zwitserland.^[2]

Huwelijk

Maria trouwde op 2 april 1883 met haar neef Lodewijk Ferdinand van Beieren, een zoon van Adalbert Willem van Beieren (de jongste zoon van koning Lodewijk I van Beieren) en diens vrouw Amelia van Bourbon.

Het was een goed huwelijk, met gedeelde interesses in muziek, kunst en literatuur. Ook deelden ze hun interesse in de zorg voor de medemens: Lodewijk werd arts en ontving in zijn praktijk elke patiënt, ongeacht diens afkomst, en Maria hield zich intensief bezig met charitatieve doelen, zoals weeshuizen en kindertehuizen.^[1]

Hulp aan Spanjaarden

Maria bood ondersteuning aan Spaanse inwoners van München, ongeacht hun politieke achtergrond. Hierdoor kwamen ook uitgesproken tegenstanders van generaal Franco bij haar over de vloer, zoals communisten en anarchisten.^[2]

In 1913 stichtte zij in Beieren de school El Colegio Pedagogium om arme Spaanse kinderen op te leiden volgens Duitse opleidingsmethoden. Zij hoopte dat de kinderen later als docent deze methoden in Spanje zouden introduceren en zo het Spaanse onderwijs verbeteren.^[1]

Eerste Wereldoorlog

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werkte ze als verpleegster voor het Rode Kruis. Voor Maria waren haar ervaringen met de verschrikkingen van de oorlog reden om zich actief in te gaan zetten voor vredesinitiatieven.^[1]

In 1918 brak in Duitsland een revolutie uit en Maria stelde zich welwillend op, tot verbijstering van haar familie.^[2] Voor haar Spaanse school betekende de revolutie overigens een vroegtijdig einde.^[1]

Ze had tijdens haar leven enkele ontmoetingen met de paus, waaronder Pius XI in 1922. Ze schreef over die laatste ontmoeting het boekje Roma eterna (2023).^[1]

Nazi-Duitsland

Vanaf 1933 kregen de Nazi's het voor het zeggen in Duitsland en Maria werd nu beperkt in haar bewegingsvrijheid. De vredesgroepen waar ze actief in was, werden door de overheid ontbonden. Alle correspondentie met vrienden en familie werd verboden of gecensureerd. Haar verzoek om als verpleegster aan de slag te mogen gaan werd afgewezen omwille van haar leeftijd. Volgens haar dochter zou Maria vele mensen hebben gered van de concentratiekampen.^[1]

Overlijden

Maria de la Paz stierf in 1946 op het Slot Nymphenburg aan de gevolgen van een val van de trap. Bij de uitvaart in de Michaelskirche in München deed zich een incident voor met zogenaamde Rotspanier: republikeinse strijders uit de Spaanse burgeroorlog die in Dachau gevangen waren gezet en na de nederlaag van Hitler waren bevrijd. Hoewel tegenstanders van het vorstenhuis, tilden zij de kist op hun eigen schouders om haar de laatste eer te bewijzen. Na het leggen van bloemen verdwenen zij weer.^[2]

Zij kreeg haar laatste rustplaats in de kerk.^[3]