Marambionectes

Marambionectes molinai is een lid van de Plesiosauria dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van Antarctica.

Vondst en naamgeving

Februari 2018 werd op het eiland Marambio, Seymour Island, deel van de James Ross-archipel van Antarctica, in eenheid 9 van de Lopez de Bertodanovindplaats door paleontoloog José O'Gorman een skelet van een plesiosauriër gevonden. Hij struikelde over een bult in de weg en besloot die nader te onderzoeken. Onderbroken door dagen lang aanhoudende sneeuwstormen werd het fossiel binnen enkele weken opgegraven door een team werkend vanuit de Argentijnse basis aldaar. Het werd na een tussenstop van een jaar in het Instituto Argentino Antarctico te Buenos Aires geprepareerd door het Museo Municipal Ernesto Bachmann te Villa El Chocón. Alleen daar was het gespecialiseerde personeel aanwezig dat onder leiding van Juan Canale de botten met pneumatische hamers van hun keiharde concreties kon bevrijden, een proces dat twee jaar in beslag nam.

In 2024 werd de typesoort Marambionectes molinai benoemd en beschreven door José Patricio O’Gorman, Juan Ignacio Canale, Paula Bona, David E. Tineo, Marcelo Reguero en Magalí Cárdenas. De geslachtsnaam combineert een verwijzing naar Marambio met het Grieks nèktès, "zwemmer". De soortaanduiding eert hoofdpreparateur Omar José Molina die in de jaren zeventig betrokken was bij de eerste Argentijnse opgravingen in het gebied en in 2022 overleed.

Het holotype, IAA-Pv 752, is gevonden in een laag van de López de Bertodano-formatie die dateert uit het late Maastrichtien. Het bestaat uit een skelet met schedel. Bewaard zijn gebleven: het basioccipitale van het achterhoofd, de onderkaken, een tachtigtal wervels uit de nek (een volle reeks van 48 halswervels), borst, rug (16) en de staart (9), ribben, een darmbeen, het rechteropperarmbeen, de rechterellepijp en een dijbeen. Zesenvijftig gastrolieten zijn aangetroffen. Het exemplaar lag gedeeltelijk in anatomisch verband. Het betreft een volwassen, wellicht erg oud, individu.

Beschrijving

Marambionectes is ongeveer vijf meter lang.

De beschrijvers stelden verschillende onderscheidende kenmerken vast. Een daarvan is een autapomorfie, een unieke afgeleide eigenschap: het bezit van achtenveertig halswervels waarvan de vijfde tot met negenentwintigste zijkielen hebben.

Verder is er een voor elasmosauriden unieke combinatie van op zich niet unieke kenmerken. De symfyse van de onderkaken draagt drie tandkassen. De takken van symfyse staan onder een hoek van ongeveer 100°. De trog van de symfyse is breed. Het coronoïde uitsteeksel van de onderkaak is hoog en driehoekig. Het retroarticulair uitsteeksel van de onderkaak, de hefboom waarmee de kaak geopend wordt, is horizontaal gericht. De kom van de atlas, waarmee de achterhoofdsknobbel articuleert, is rond. Het atlas-draaiercomplex heeft een hypapofyse, verdikking van de voorste onderrand van het gewrichtsfacet, in de vorm van een lage en ronde kiel. De wervellichamen van de nek zijn langer dan hoog, met een vertebral length index, lengte gedeeld door de helft van de som van breedte en hoogte, van ongeveer 97. De wervellichamen van de staart hebben geen sterk zijwaarts naar buiten gerichte parapofysen, voorste ribfacetten.

Fylogenie

Marambionectes is in de Elasmosauridae geplaatst, als zustertaxon van de Aristonectinae. Hij toont al bepaalde synapomorfieën van die groep zoals de reductie van het aantal halswervels, de brede trog van de symfyse, de ronde kom van de atlas, en de lage en ronde hypapofyse.

Het volgende kladogram toont O'Gormans analyse uit 2024:

Elasmosauridae

Eromangasaurus