Maison-Dieu

Het Maison-Dieu (ook Hôtel-Dieu) is een voormalig hospitaal en klooster in de Franse stad Montmorillon (Vienne).

In de 11e eeuw werd in Montmorillon een hospitaal gesticht om pelgrims en armlastige zieken op te vangen. Als stichters worden drie mannen uit de stad genoemd: Robert, Acfred en Umbert. Het hospitaal kende pas een eerste bloei nadat de edelman Robert du Puy in 1102 een grote schenking deed. Na zijn terugkeer van de kruistocht schonk hij zijn hele vermogen weg. Bisschop Pierre van Poitiers stichtte in 1107 een broederschap van geestelijken om in te staan voor het beheer van het ziekenhuis. Dit genootschap genoot de bescherming van Willem IX van Aquitanië als graaf van Poitiers. Ook later werd het hospitaal gesteund door de lokale heren en de hogere adel. Zo kende het Maison-Dieu een bloeitijd van de 12e tot de 16e eeuw. Rond 1300, of mogelijk al eerder, kwam het beheer van het hospitaal in handen van de augustijnen. Het klooster- en hospitaalcomplex onderging talrijke veranderingen tussen de 14e en de 16e eeuw. Zo werd het complex versterkt om te kunnen weerstaan aan het geweld van de Honderdjarige Oorlog en de Hugenotenoorlogen. De 16e eeuw was een tijd van verval. In de 17e eeuw kwam het klooster in handen van augustijnen uit Bourges. Er volgde een nieuwe belangrijke bouwfase.

In 1806 werd het Maison-Dieu ingericht als kleinseminarie door het bisdom Poitiers.^[1] In 1968 sloot het kleinseminarie de deuren en er kwam een rusthuis in de plaats. In 2009 verhuisde het rusthuis naar een nieuwe lokatie en kwam het Maison-Dieu leeg te staan. Het werd in 2022 overgedragen aan de regio Nouvelle-Aquitaine met het oog op het zoeken naar een nieuwe bestemming. De kapel wordt gebruikt voor culturele manifestaties.^[2]

Het Maison-Dieu omvat kloostergebouwen uit de 17e eeuw met een verwarmde zaal, de kapel Saint-Laurent-et-Saint-Vincent, de versterkte woning van de prior, een achthoekige kerkhofkapel, een tiendschuur en een tuin van 4,5 hectare.^[2] Delen van het Maison-Dieu beschermd als monument historique.^[3]

De kapel Saint-Laurent-et-Saint-Vincent werd in de 12e eeuw gebouwd als kloosterkerk. De kapel heeft een rechthoekig grondplan. De façade en de achthoekige klokkentoren zijn 12e-eeuws. De façade is bekroond met een gebeeldhouwde fries die de geboorte van Christus voorstelt. Het gotisch beeldhouwwerk werd in de 16e eeuw beschadigd tijdens de godsdiensttroebelen. Alle figuren werden onthoofd. De rest van de kapel werd gebouwd in de 19e eeuw toen ze dienst deed als kapel van het kleinseminarie. Ook het interieur is uit het midden van de 19e eeuw.^[4]

Het Octogone werd in de 12e eeuw en het begin van de 13e eeuw gebouwd, waarschijnlijk als kerkhofkapel. Mogelijk diende de Heilig Grafkerk van Jeruzalem tot voorbeeld. Het hospitaal had een groot kerkhof. In het Octogone is een ossuarium ingericht. Het drieledig dak stamt uit de 17e eeuw. Het gebouw werd gerestaureerd in 1997-1998.^[5]