Kees Momma
| Kees Momma | ||||
|---|---|---|---|---|
| Algemene informatie | ||||
| Volledige naam | Cornelis Willem Momma | |||
| Geboren | 22 juni 1965 Wassenaar | |||
| Nationaliteit(en) | ||||
| Bekend van | Autobiografische boeken en documentaires over zijn leven met autisme | |||
| ||||
Cornelis Willem (Kees) Momma (Wassenaar,[1][2] 22 juni 1965[3]) is een Nederlands tekenaar en auteur die autistisch is en die boeken over zijn leven heeft geschreven. Hij kreeg landelijke bekendheid door een serie documentaires die over hem zijn gemaakt, waarvan Het beste voor Kees en Kees vliegt uit de bekendste zijn.
Biografie
Kees Momma groeide op als jongste in een gezin met drie zonen. Zijn ouders zijn Willem Carel Momma (1930) en Henriëtte Momma-Muntz (1934-2024), die trouwden in 1956. Zijn vader was directeur bij een uitgeversbedrijf en medeoprichter en eerste voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA).[4][5][6][7][8]
Momma realiseerde zich, naar eigen zeggen, op zijn negende dat hij een autistische stoornis had toen hij naar een televisieprogramma over het onderwerp keek. Dat werd later bij onderzoek bevestigd. Momma behaalde zijn mavo-diploma en ging werken in een gemeentearchief. Ook voert hij opdrachten uit als kalligraaf. Hij behaalde tevens zijn zweefvliegbrevet en bouwt maquettes.[9]
Werk
Over zijn ervaringen schreef hij een autobiografie, En toen verscheen een regenboog - hoe ik mijn autistische leven ervaar, die in 1996 uitgegeven werd door uitgeverij Prometheus. Puttend uit zijn eigen fotografisch geheugen schetst hij een beeld van zijn leven. In 1999 verscheen bij uitgeverij Bert Bakker het vervolg Achter de onzichtbare muur - een autist op reis door het leven. Martine Delfos maakt uitgebreid gebruik van de beschrijvingen in En toen verscheen een regenboog in haar boek Een vreemde wereld - Over autismespectrumstoornissen (ass) voor ouders, partners, hulpverleners, wetenschappers en de mensen zelf (2001).[10] Ook in een artikel van haar, opgenomen in het boek Behandelingsstrategieën bij kinderen en jongeren met autisme, verwijst ze naar Momma.[11]
In de zomer van 2014 schreef Momma een aantal columns op de achterpagina van NRC Handelsblad. In augustus van dat jaar verscheen Een Reis door het leven van Kees, waarin de twee eerder uitgebrachte boeken werden samengebracht.
In het najaar van 2022 voltooide Momma een in opdracht gemaakte pentekening van het kort daarvoor gesloopte oude gemeentehuis van Rheden, dat in de plaats De Steeg stond.[12]
Documentaires
In 1997 maakte Monique Nolte de tv-documentaire Trainman, waarin Momma laat zien hoe hij zich met behulp van zijn moeder staande houdt in de voor hem bedreigende buitenwereld. In 2014 verscheen een vervolg op Trainman. Deze tv-documentaire met de titel Het beste voor Kees gaat over de worsteling van zijn ouders om hun zoon een perspectief voor de toekomst te bieden.[13] In 2019 begon Nolte een crowdfundactie voor een nieuwe tv-documentaire over Momma. De documentaire, die als titel Kees vliegt uit kreeg en zijn stap naar zelfstandig wonen als onderwerp had, ging op 2 april 2023 in première op Videoland.[14][15][16] Op 11 juni 2025 ging de documentaire Kees vliegt écht uit in première op Videoland.[17]
Momma werkte in 1999 mee aan een documentaire van Cocky van Bokhoven over outsiderkunst, die ze maakte voor Radio 5.[18] Hij was verder een van de geïnterviewden in De TV Show 25 Jaar van Ivo Niehe op 3 september 2005.[19] Ook trad hij enkele keren op in het tv-programma De wereld draait door.[15]
Bibliografie
- 1996 - En toen verscheen een regenboog - hoe ik mijn autistische leven ervaar, Uitgeverij Prometheus, ISBN 905333419X
- 1999 - Achter de onzichtbare muur - een autist op reis door het leven, Uitgeverij Bert Bakker, ISBN 9035120515
- 2014 - Een reis door het leven van Kees, Uitgeverij Prometheus, ISBN 9789044627893 (een bundeling van de vorige twee boeken)
- ↑ Tonny van der Mee, Het regent opdrachten voor autistische Kees
. Algemeen Dagblad (15 juli 2014). Gearchiveerd op 15 juli 2025. Geraadpleegd op 14 juli 2025.
- ↑ Piet Venhuizen, Kees Momma uit Velp wordt ambassadeur van autisme: 'Er wordt wat van me verwacht'
. De Gelderlander (28 april 2019). Gearchiveerd op 12 juni 2024. Geraadpleegd op 14 juli 2025.
- ↑ Kees Momma (1996). En toen verscheen een regenboog - hoe ik mijn autistische leven ervaar. Uitgeverij Prometheus, Amsterdam, "Mijn vroegste herinneringen", p. 8. ISBN 905333419X.
- ↑ Nederland's Patriciaat 44 (1958), p. 236 (Momma) en 54 (1968), p. 153 (Muntz).
- ↑ Willem Momma. Nederlandse Vereniging voor Autisme (NVA, autisme.nl). Geraadpleegd op 5 juni 2024.
- ↑ Echtpaar Momma-Muntz 65 jaar getrouwd!. rheden.nieuws.nl (2 oktober 2021). Geraadpleegd op 5 juni 2024.
- ↑ Familiebericht overlijden H. Momma-Muntz. NRC (1 juni 2024). Geraadpleegd op 9 juni 2024.
- ↑ Moeder Kees Momma, bekend uit documentaires over autisme, overleden. NOS Nieuws (10 juni 2024). Geraadpleegd op 10 juni 2024.
- ↑ Jet Kunkeler, Recensie - Voor altijd een eenzame vreemdeling (interview met Kees Momma)
. Trouw (20 januari 1996). Gearchiveerd op 9 maart 2014. Geraadpleegd op 5 juni 2024.
- ↑ Martine Delfos (2001). Een vreemde wereld - Over autismespectrumstoornissen (ass) voor ouders, partners, hulpverleners, wetenschappers en de mensen zelf. SWP. ISBN 9789088502187.
- ↑ B.E.B.M. Huskens, R. Didden (redactie) (2002). Behandelingsstrategieën bij kinderen en jongeren met autisme. Bohn Stafleu van Loghum, p. 41. ISBN 9789031337903.
- ↑ Kees Momma maakt prachtige pentekening van oude gemeentehuis. Rheden Nieuws (18 november 2022). Gearchiveerd op 19 november 2022. Geraadpleegd op 20 november 2022.
- ↑ Het beste voor Kees. Selfmade Films. Gearchiveerd op 16 december 2024.
- ↑ Nieuwe documentaire over Kees Momma. Televizier (18 maart 2017). Gearchiveerd op 15 april 2019. Geraadpleegd op 14 juli 2025.
- ↑ a b Kijkers enthousiast over Kees Momma bij DWDD: 'Ik gun Kees echt een lieve vriendin'
. Algemeen Dagblad (28 maart 2019). Gearchiveerd op 27 juni 2019. Geraadpleegd op 14 juli 2025.
- ↑ Word ook producent van Kees vliegt uit. DocLines. Gearchiveerd op 29 maart 2019. Geraadpleegd op 29 maart 2019.
- ↑ Kees vliegt écht uit. Videoland (11 juni 2025). Geraadpleegd op 12 juni 2025.
- ↑ Ik heb achter mijn huis nog een huisje (deel 2) Elke dag een lino. De radio 5-documentaire - HUMAN (8 februari 1999). Geraadpleegd op 14 juli 2025 – via Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.
- ↑ De TV show 25 jaar. TROS (3 september 2005). Geraadpleegd op 14 juli 2025 – via Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.