Kornelis Hoekzema (architect)


Kornelis (Klaas) Hoekzema (Groningen, 7 september 1844 – aldaar, 17 augustus 1911), vaak ook K. Hoekzema genoemd, was een Nederlandse architect en aannemer, die vooral in het noorden van het land actief was.
Hij was zoon van Antje Kornelis Brands en timmerman Johannes Hoekzema. Broer Hindrik Hoekzema (H. Koekzema) was eveneens architect. Hijzelf trouwde in 1868 als architect met Trijntje (Wérumeus) Buning; zoon Gerhardus Hoekzema werd eveneens architect.
In Groningen ontwierp Hoekzema onder meer Het Tehuis (1891) in de Lutkenieuwstraat en een villa/apotheek (1896) in het Zuiderpark. Ook enkele gebouwen van het psychiatrische ziekenhuis Dennenoord in het Drentse Zuidlaren zijn van Hoekzema's hand. Hij werkte vaak samen met zijn jongere broer Hindrik Hoekzema [3] en later met zijn zoon Gerhardus Hoekzema. Verschillende door hem (mede) ontworpen gebouwen zijn aangewezen als rijksmonument.
Hij was niet alleen als architect werkzaam. Hij was enige jaren gemeenteraadslid (1897-1901) [4] en rentmeester/voogd van het Groene Weeshuis (hij ontwierp er ook voor). Hij was kerkvoogd binnen de Hervormde Gemeente Groningen.
Kornelis Hoekzema overleed op 67-jarige leeftijd
Zijn kleinzoon Kornelis Hoekzema (1911–1992) was burgemeester van Oostburg.
Werken (selectie)
- 1881: Villa aan het Zuiderpark, Groningen (samen met H. Hoekzema)[5]
- 1881: Villa aan het Zuiderpark, Groningen (Huize Mussengang) (samen met H. Hoekzema)[1]
- 1880-1882: Villa aan het Zuiderpark, Groningen (samen met H. Hoekzema)[6]
- 1891: Het Tehuis, Groningen
- 1896: Villa/apotheek in het Zuiderpark, Groningen[2]
- 1900: Villa aan de Noorderstationstraat, Groningen (toegeschreven)[7]
- 1900: Gereformeerde kerk aan de Stationsweg in Zuidlaren (samen met G. Hoekzema) (in 1939 afgebroken)[8]
- 1902: Herenhuis aan de Ubbo Emmiussingel, Groningen (samen met G. Hoekzema)[9]
- 1906: Art Nouveau-pui van een winkel aan de Oude Kijk in 't Jatstraat, Groningen (samen met G. Hoekzema)[10]
- 1910: Rentenierswoning aan de Valge, Leens (samen met G. Hoekzema)[11]
Zie ook
- Hekkema, Herma & Rita Overbeek (1988) Art Nouveau architectuur Groningen. Groningen: SISAL (Stichting Informatie Stedebouw, Architectuur en Landschapsarchitectuur). ISBN 90 9002598 7
- Het Verhaal van Groningen - Klaas Hoekzema[dode link]
- AlleGroningers.nl - Geboorteregister Groningen 1844, Aktenummer 826
- AlleGroningers.nl - Overlijdensregister Groningen 1911, Aktenummer 825
- Weduwe, Familieberichten: Bericht van overlijden. De Nederlander (17 augustus 1911). Geraadpleegd op 4 juli 2025 – via delpher.nl.
- ↑ a b RCE - Rijksmonument 483760 (Zuiderpark 26, Groningen)
- ↑ a b RCE - Rijksmonument 483746 (Zuiderpark 18, Groningen)
- ↑ K. en H. Hoekzema, Advertentie. Nieuwe Groninger Courant (26 april 1879). Geraadpleegd op 4 juli 2025 – via delpher.nl.
- ↑ Redactie, verkiezing gemeenteraad Groningen. Leeuwarder Courant (11 januari 1897). Geraadpleegd op 4 juli 2025 – via delpher.nl.
- ↑ RCE - Rijksmonument 483697 (Zuiderpark 3, Groningen)
- ↑ RCE - Rijksmonument 483753 (Zuiderpark 20, Groningen)
- ↑ RCE - Rijksmonument 484112 (Noorderstationstraat 33, Groningen)
- ↑ Nieuwsblad van het Noorden, 19 juni 1900 - Aanbesteding; Protestantse Gemeente Anloo-Zuidlaren - Historie,
- ↑ RCE - Rijksmonument 486867 (Ubbo Emmiussingel 79, Groningen)
- ↑ RCE - Rijksmonument 486867 (Oude Kijk in 't Jatstraat 42, Groningen)
- ↑ RCE - Rijksmonument 509498 (Valge 2, Leens)