Iyuku

Iyuku raathi is een plantenetende ornithischische dinosauriër, behorende tot de Euornithopoda, die tijdens het vroege Krijt leefde in het gebied van het huidige Zuid-Afrika.

In de Kaapprovincie werden tussen 1995 en 1999 skeletten gevonden van jonge euornithopoden. Die werden in 2012 gemeld in de wetenschappelijke literatuur en in 2015 behandeld in een dissertatie van Karen Poole maar niet benoemd en omschreven als het "Kirkwood Taxon".

De typesoort Iyuku raathi werd in 2022 benoemd en beschreven door Catherine A. Forster, William J. de Klerk, Karen E. Poole, Anusuya Chinsamy-Turan, Eric M. Roberts en Callum F. Ross. De geslachtsnaam betekent "net uit het ei gekomen dier" in het Xhosa. De soortaanduiding eert Michael Raath.

Het holotype, AM 6150, is gevonden in de Kirkwoodformatie die dateert uit het Valanginien. Het bestaat uit een gedeeltelijk en gedeeltelijk in verband liggend, skelet. Het bewaart delen van de schedel, wervellichamen, wervelbogen, de schouderbladen, het bekken en de achterpoten. Andere specimina 6004, 6005, 6021, 6022, 6030, 6053, 6055, 6056, 6063, 6066, 6067, 6077, 6093, 6101, 6102, 6103, 6104, 6107, 6108, 6109, 6110, 6111, 6119, 6122, 6151, 6154, 6155, 6175, 6176, 6190, maken deel uit van zo'n tweehonderd losse botten gevonden in een laag van dertig centimeter dikte op een oppervlakte van veertien vierkante meter. De meeste delen van het skelet zijn bekend. De fossielen vertegenwoordigen een minimum van zevenentwintig individuen. Een daarvan is wat groter en vermoedelijk een jongvolwassen dier. Sommige exemplaren lijken net uit het ei te zijn gekropen.

Een scheenbeen wijst op een dier dat al wat gegroeid is, van vijfendertig tot tweeënveertig centimeter lengte. Gevonden dijbeenderen hebben een lengte tussen de 18,4 millimeter en 54,7 millimeter.

Er werden verschillende onderscheidende kenmerken aangegeven. Het zijn autapomorfieën, unieke afgeleide eigenschappen, in dit geval ten opzichte van de Dryosauridae als geheel. De kronen van de maxillaire tanden, in het bovenkaaksbeen, zijn smaller dan de dentaire tanden in de onderkaak. Het achterblad van het darmbeen is zeer lang. De borstbeenderen hebben schuin naar buiten en achteren gericht uitsteeksels. De spina scapulae van het schouderblad is breed en afgerond. De trog in de onderzijde van het achterblad van het darmbeen voor de aanhechting van de musculus caudofemoralis brevis is smaller. De prepubis mist een richel op de binnenzijde.

De denticula van de tanden bestaan uit afgeronde uitstulpingen. De borstbeenderen zijn bijlvormig.

Poole plaatste het taxon in 2015 in de Dryosauridae, als zustersoort van Dysalotosaurus. In het beschrijvende artikel van 2022 werd geen kladististische analyse uitgevoerd wegens het gebrekkige materiaal. Later dat jaar publiceerde Karen Poole alsnog een analyse waarin Iyuku uitviel als de zustersoort van Dysalotosaurus.

• FORSTER, Catherine A.; POOLE, Karen E.; DE KLERK, William J.; CHINSAMY-TURAN, Anusuya; ROBERTS, Eric M., James. 2012. A NEW TAXON OF IGUANODONTOID DINOSAUR FROM THE KIRKWOOD FORMATION (VALANGINIAN) OF SOUTH AFRICA BASED ON AN ASSEMBLAGE OF JUVENILE SPECIMENS. SVP Abstract Book, p 95
• Poole, Karen E. 2015. Phylogeny and Biogeography of Iguanodontian Dinosaurs, with Implications from Ontogeny and an Examination of the Function of the Fused Carpal-Digit I Complex, PhD thesis. The George Washington University. 207 pp
• Forster C.A., de Klerk W.J., Poole K.E., Chinsamy-Turan A., Roberts E.M. & Ross C.F. 2022. "Iyuku raathi, a new iguanodontian dinosaur from the Early Cretaceous Kirkwood Formation, South Africa". The Anatomical Record
• Poole, K. 2022. "Placing juvenile specimens in phylogenies: An ontogenetically sensitive phylogenetic assessment of a new genus of iguanodontian dinosaur from the Early Cretaceous Kirkwood Formation, South Africa". The Anatomical Record. 306(7): 1939–1950