Herderhof

Herderhof
Oudbouw aan het Herderhof (juli 2024)
Geografische informatie
Locatie	Amsterdam
Stadsdeel	Amsterdam Nieuw-West
Wijk	Slotermeer
Begin	Socratesstraat
Eind	Burgemeester Röellstraat
Algemene informatie
Aangelegd in	circa 1955
Genoemd naar	Johann Gottfried von Herder
Naam sinds	1954
Portaal    Steden

Herderhof is een straat in Amsterdam Nieuw-West. Het is zowel een hofje als een straat.

Eeuwenlang lag hier agrarisch gebied, dat in de 19e eeuw bestuurd werd door gemeente Sloten. Het gebied was dun bevolkt met hier en daar een boerderij of woonkern. De gemeente Sloten kwam onder druk te staan van de gemeente Amsterdam die nieuwe terreinen nodig had voor woningbouw. Dit leidde onder meer tot de annexatie door Amsterdam in 1921. Daarop kwam de ontwikkeling van de stedenbouw en huizenbouw binnen het Algemeen Uitbreidingsplan van Cornelis van Eesteren en Ko Mulder. De Tweede Wereldoorlog zorgde voor uitstel in de ontwikkeling daarvan, maar op 17 maart 1954 werd naam gegeven aan hofjes en straten ten zuiden van de grote verkeersader Burgemeester Röellstraat en wel tussen de Slotermeerlaan en de Burgemeester van Leeuwenlaan. De vijf hofjes in deze tuinstad werden vernoemd naar “grote denkers”: Immanuel Kanthof naar Immanuel Kant, Herderhof naar filosoof Johann Gottfried von Herder, Hegelhof naar Georg Hegel, Schopenhauerhof naar Arthur Schopenhauer en het David Humehof naar wijsgeer David Hume. De onderlinge verbinding tussen de hofjes werd verzorgd door het Descartespad en Descartesstraat vernoemd naar René Descartes, van daaruit loopt de straat zuidwaarts verder naar de Socratesstraat.. Er werd snel en eenvormig gebouwd en ingericht. De hofjes werden in de loop der jaren autoluw gemaakt; er is geen directe verbinding voor snelverkeer met de Burgemeester Röellstraat; voor voetgangers en fietsers is er wel een opening. Gezien de smalle ruimten is groot openbaar vervoer hier niet mogelijk. Het groen van het hofje werd in de loop der jaren opgeofferd aan parkeerplaatsen.

De blokjes die recht op de Burgemeester Róellstraat staan worden afgewisseld door diagonaal staande blokjes met portiekwoningen; de zuidzijden van de hofjes worden afgesloten door apart staan de blokjes laagbouw. De eerste categorie is ontworpen door architect Jan Brouwer, de scheve blokjes door Jaap Bot. Woningen aan de straat waren vermoedelijk ook ontworpen door Bot. De woningen raakten na verloop van tijd uit de mode; bij oplevering waren ze een relatieve luxe, maar modernisering was binnen de bestaande mogelijkheden moeilijk. Bovendien veranderde de bevolkingssamenstelling en waren er andere (gebruik), mogelijkheden (technisch vlak) en nieuwere eisen (voorschriften). Bij renovatie moest steeds gekeken worden of renovatie nog wel lonend was ten opzichte van sloop. Zo ook bij de renovatie in de jaren twintig van de 21e eeuw. De blokken aan het hof kennen drie woonetages boven bergingen.

De woningen aan de zuidkant werden niet gespaard. In 2009 werd er aan de zuidkant blok van vijfetagewoningen gesloopt om plaats te maken voor een nieuwbouwblok en nieuwbouwwoningen neergezet naar ontwerp van Margreet Duinker en Machiel van der Torre samenwerkende architecten (Duinker & van der Torre). De architecten hanteerden daar duidelijk nieuwbouwvormen, maar pasten het in, in de voor deze buurt typerende strokenbouwplattegrond.^[1].

Voor kunst in de openbare ruimte is er op maaiveldniveau geen plaats. Echter, bij een van de renovaties kreeg het blokje 13 tot en met 21 een hoofdletter E op de noordelijke kopse gevel. Het maakte deel uit van het (latere) kunstproject WEST van Floor Rieder. Op drie andere flats verschenen de letters W, S, en T. Bij de renovatie in de jaren twintig werd ook de zuidelijke kopse gevel voorzien van een schildering. Bovendien kregen ze artistieke huisnummering in de kleuren gelig en groen uit vroeger tijden.