Graad (temperatuur)
| ° | |
|---|---|
| aanhalingstekens | „ ” “ ” " " ‘ ’ ' ' |
| accolade | { } |
| afbreekteken | - |
| apostrof | ’ |
| beletselteken | … |
| dubbelepunt | : |
| gedachtestreepje of kastlijntje |
– — |
| guillemets | « » |
| haakjes | ( ) [ ] ⟨ ⟩ |
| komma | , |
| koppelteken | - |
| liggend streepje | - – — _ |
| omgekeerd uitroepteken | ¡ |
| omgekeerd vraagteken | ¿ |
| punt | . |
| puntkomma | ; |
| schuine streep | / |
| uitroepteken | ! |
| vraagteken | ? |
| weglatingsstreepje | - |
Woordscheiding
| |
| hoge punt | · |
| spatie | |
| ampersand | & |
| apenstaartje | @ |
| asterisk | * |
| backslash | \ |
| bullet | • |
| accent | ′ |
| caret/dakje | ^ |
| emoticon | :-) |
| gelijkteken | = |
| ° | |
| hekje | # |
| munteenheidsteken | ¤ |
| obelisk | † ‡ |
| paragraafsymbool | § |
| alineateken | ¶ |
| procentteken | % |
| promille | ‰ |
| tilde | ~ |
| trema | ¨ |
| umlaut | ¨ |
| laag streepje/underscore | _ |
| sluisteken | | ¦ |
Ongebruikelijke typografie
| |
| driester | ⁂ |
| lozenge | ◊ |
| interrobang | ‽ |
| ironieteken | |
| referentieteken | ※ |
| dusteken | ∴ |
| zero-width space | |
De graad wordt in meerdere temperatuurschalen gebruikt. Vaak wordt het symbool ° gebruikt, gevolgd door de eerste letter van de naam van temperatuurschaal (bijvoorbeeld 20 °C betekent 20 graden Celsius). Tussen het getal en het gradenteken hoort volgens adviesboeken en norminstituten een spatie te staan (5 °C). In de praktijk van onder meer KNMI en KMI is de schrijfwijze zonder spatie (5°C) gangbaar.[1] Volgens de gezaghebbende Schrijfwijzer van Jan Renkema (uitgeverij Boom, vijfde editie 2012) hoort het echter als volgt: de spatie vervalt bij de symbolen voor graad, procent en promille: 30°, 30 °C, 30° OL, 3%, 3,5‰. Beide schrijfwijzen zijn dus verdedigbaar.
Het woord graad komt van het Latijnse gradus, dat 'trede' betekent. (Ter vergelijking: het Latijnse scala betekent 'ladder' of 'trap'). In zijn algemeenheid wordt de term 'graad' gebruikt bij meetschalen die geen absoluut nulpunt hebben. Zo is 0 °C vrij willekeurig gekozen. In plaats van het vriespunt van water had men ook iets anders kunnen kiezen. Daardoor is er ook geen enkele reden waarom 10 °C tweemaal zoveel zou zijn als 5 °C.
Ook de kelvin K werd vroeger door een ° voorafgegaan, sinds 1967/1968 op de 13de conferentie van de CGPM (Conférence Générale des Poids et Mesures of Algemene conferentie voor gewichten en maten)[2] werd besloten om het op de volgende manier te noteren: 0 K = −273,15 °C. De reden hiervoor is dat de kelvinschaal wél een echt nulpunt heeft.[3] De temperatuur in kelvin is recht evenredig met de gemiddelde kinetische energie van de moleculen, en die kan niet negatief worden. Hier is dus sprake van een absoluut nulpunt.
Bekende temperatuurschalen:
- graden Celsius (°C)
- graden Fahrenheit (°F)
Overige temperatuurschalen waarbij "graden" worden gebruikt:
- graden Delisle (°De)
- graden Newton (°N)
- graden Rankine (°R, ook wel °Ra)
- graden Réaumur (°R)
- graden Rømer(°Rø)
Gradenteken
De ° is in Unicode gecodeerd als U+00B0 (°), de HTML-code is °, de ASCII-code is 176, en de Alt-toetsencode is Alt+0176 of Alt+248.
Gerelateerde tekens
- º ordinaalteken (superscript o), U+00BA
- ˚ corona (diakritisch teken), U+030A
- * asterisk (eveneens voor het aanduiden van een geboortejaar)
Externe links
- ↑ taaladvies Taalunieversum van Nederlandse Taalunie. Gearchiveerd op 8 juni 2021.
- ↑ (en) Resolution 3: SI unit of thermodynamic temperature (kelvin). Resolutions of the 13th CGPM. Bureau International des Poids et Mesures (1967). Gearchiveerd op 21 april 2007. Geraadpleegd op 15 maart 2021.
- ↑ William. Lord Kelvin, "On an Absolute Thermometric Scale", Philosophical Magazine, Oktober 1848. gearchiveerd artikel, bekeken op 15 maart 2021