Donkere vetmuur

Donkere vetmuur
Taxonomische indeling
Rijk: Plantae (planten) Stam: Embryophyta (landplanten) Klasse: Spermatopsida (zaadplanten) Clade: Bedektzadigen Clade: 'Nieuwe' tweezaadlobbigen Clade: Geavanceerde tweezaadlobbigen Orde: Caryophyllales Familie: Caryophyllaceae (anjerfamilie) Geslacht: Sagina (vetmuur)
Soort
Sagina apetala Ard. (1764)
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Donkere vetmuur op Wikispecies
Portaal    Biologie

Donkere vetmuur, tengere vetmuur of gewimperde vetmuur (Sagina apetala of Sagina apetala subsp. apetala, synoniem: Sagina ciliata) is een plantensoort uit de anjerfamilie (Caryophyllaceae).

Donkere vetmuur is een eenjarige, kruidachtige plant. De soort is klierachtig behaard, wordt 2–10 cm hoog, heeft uit één punt komende, draaddunne, rechtopstaande stengels. De donkergroene, tegenoverelkaar staande, 2–12 mm lange en 0,5 mm brede bladeren zijn lijnvormig. De bovenste bladeren hebben een stekelpuntje, dat 0,3 mm lang is. De wortelrozet verschrompelt tijdens de bloei.

Donkere vetmuur bloeit van mei tot in juli met groene of witte, 2–4 mm grote bloemen. De kroonbladeren zijn korter dan de vier, 1,7–2,2 mm lange kelkbladeren en vallen spoedig af of ontbreken. De witgerande kelkbladen liggen tegen de doosvrucht aan, waarvan de twee buitenste kelkbladen spits of toegespitst zijn. De bloem heeft vier meeldraden en vier stijlen.

De vrucht is een 1,5–2,5 mm lange vierkleppige doosvrucht, die ten hoogstens 10% buiten de vaak kort klierharige kelk uitsteekt. De bruine, eivormige, vaak met papillen bezette zaden zijn 0,1 × 0,3 mm groot. Het aantal chromosomen is 2n = 12.

Donkere vetmuur is moeilijk te onderscheiden van uitstaande vetmuur. Bij donkere vetmuur liggen de witgerande kelkbladen tegen de doosvrucht en zijn de buitense twee spits tot toegespitst. De doosvrucht steekt ten hoogstens 10% buiten de kelk uit, terwijl die van uitstaande vetmuur verder uitsteekt.

Verder lijkt donkere vetmuur ook op liggende vetmuur, waar ze vaak mee samengroeit. Liggende vetmuur wortelt echter op de stengels en heeft tijdens de bloei nog steeds een duidelijk aanwezig bladrozet met levende bladeren.

Donkere vetmuur komt voor op droge, matig voedselarme, kalkrijke grond in duinvalleien, in akkers op löss en zandige klei en op spoorwegterreinen. Kan ook voorkomen tussen de straatstenen en langs muurtjes.

In de syntaxonomie staat donkere vetmuur te boek als kensoort voor de associatie van vetmuur en zilvermos (Bryo-Saginetum).

De plant komt van nature voor in Europa, Noord-Afrika en West-Azië. Van daaruit is de plant verspreid naar Noord- en Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Nieuw-Zeeland en Australië. De soort staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als algemeen voorkomend en stabiel of toegenomen.

• 
  Planten
• 
  Bloemen
• 
  Herbarium
• 
  Herbariumexemplaar

• Donkere vetmuur op Ecopedia
• Donkere vetmuur in het Nederlands Soortenregister
• Verspreiding in Nederland volgens NDFF Verspreidingsatlas
• Kaarten met waarnemingen:

• België
• Nederland
• wereldwijd

• Donkere vetmuur op Wilde planten
• (fr) Sagina apetala Tele Botanica
• (de) Foto's met determinatiekenmerken