Gerimpeld gaffeltandmos

Gerimpeld gaffeltandmos
Taxonomische indeling
Rijk:	Plantae (planten)
Stam:	Bryophyta (mossen)
Klasse:	Dicranidae
Orde:	Dicranales
Familie:	Dicranaceae (gaffeltandmosfamilie)
Geslacht:	Dicranum (gaffeltandmos)
Soort
	Dicranum polysetum ; Sw. (1801)
	Afbeeldingen op Wikimedia Commons
	Gerimpeld gaffeltandmos op Wikispecies
Portaal	Biologie

Gerimpeld gaffeltandmos (Dicranum polysetum) is een soort uit het geslacht gaffeltandmos (Dicranum).

Determinatie

De mat is los, geelgroen, licht glanzend. De stengels zijn 6–12 cm lang. Sporogonen worden meestal in kleine groepen tot vijf per perichaetium gevormd. De kleine mannelijke planten zijn verborgen in de rizoïdenmat van de vrouwelijke planten. De vrouwelijke planten zijn bedekt met een bruine rizoïdenmat die ver naar boven reikt. De bladeren zijn kenmerkend dwars gegolfd, zwak naar één kant gericht en onregelmatig gezaagd. De bladnerf eindigt voor de top en heeft aan de onderkant twee typische uitstekende lamellen. De seta is roodachtig. De sporen zijn groenachtig, zwak papillair.

Ecologie

Gerimpeld gaffeltandmos prefereert oligotrofe, neutrale tot lichtzure veen-, humus- of zandgronden. Het kan worden gevonden in heidevelden of dennenbossen, zeldzamer op silicaat- of kalksteenrotsen. Typische begeleidende mossen zijn gewoon gaffeltandmos (Dicranum scoparium), fraai haarmos (Polytrichum formosum), bronsmos (Pleurozium schreberi), groot laddermos (Scleropodium purum) en heideklauwtjesmos (Hypnum jutlandicum).

Verspreiding

In Nederland is gerimpeld gaffeltandmos vrij zeldzaam. Het staat niet op de Nederlandse Rode Lijst in de categorie 'kwetsbaar'.^[1] Het was tot in de 20ste eeuw een algemene soort. Dit gemakkelijk te herkennen topkapselmos was zelfs opgenomen in een schema om de geschiktheid van een groeiplaats voor de bosbouw te schatten op basis van de vegetatie. De soort gold als typische indicator van voedselarmoede. Het vormde decimeterhoge pollen in ontginningsbossen, zowel loof- als naaldbossen die in de 20ste eeuw massaal werden aangeplant op de woeste gronden zoals stuifzand en heide.