Chadititan

Chadititan is een geslacht van plantenetende sauropode dinosauriërs, behorend tot de Titanosauriformes, dat tijdens het late Krijt leefde in het gebied van het huidige Argentinië. De enige benoemde soort is Chadititan calvoi.
Vondst en naamgeving
Op de ranch van de familie Marín nabij Paso Cordóba op de oostelijke oever van het zoutmeer van Moreno werd een vindplaats van fossielen aangetroffen. Hoewel relatief klein van omvang, bleek de locatie zeer rijk aan nieuwe soorten waaronder een nog onbekende titanosauriër. De resten werden geprepareerd door Marcelo Isasi, G. Muñoz, A. Moreno Rodríguez en S. Miner.
In 2025 werd de typesoort Chadititan calvoi benoemd en beschreven door Federico Lisandro Agnolín, Matías Javier Motta, Jordi Alexis Garcia Marsà, Alexis Mauro Aranciaga-Rolando, Gerardo Álvarez-Herrera, Nicolás Roberto Chimento, Sebastian Rozadilla, Federico Brissón-Egli, Mauricio Andrés Cerroni, Karen Magali Panzeri, Sergio Bogan, Silvio Casadio, Juliana Sterli, Sergio Eduardo Miquel, Sergio Martínez, Leandro Martín Pérez, Diego Pol en Fernando Emilio Novas. De geslachtsnaam is een combinatie van het Mapudungun chadi, "zout", een verwijzing naar het zoutmeer, en het Grieks titan, een gebruikelijk achtervoegsel in de namen van titanosauriërs. De soortaanduiding eert de in 2023 overleden paleontoloog Jorge Orlando Calvo.
Het holotype, MPCN-Pv 1034, is gevonden in een laag van de Anacletoformatie die dateert uit het Campanien. Het bestaat uit een skelet zonder schedel. Het omvat vijf voorste staartwervels, vier achterste staartwervels, beide opperarmbeenderen, beide ellepijpen, een rechterspaakbeen, een linkerschaambeen, het rechterdijbeen, de scheenbeenderen, een rechterkuitbeen en middenvoetsbeenderen.
De paratypen zijn MPCN-Pv 1035: een skelet zonder schedel met een stuk rechterravenbeksbeen; MPCN-Pv 1036: een rechterscheenbeen; MPCN-Pv 1037: delen van de rechterarm, de scheenbeenderen en middenvoetsbeenderen; MPCN Pv 1038: een bijna volledig rechterdijbeen; MPCN-Pv 1039: een zeer klein en vermoedelijk jong individu, bestaande uit een ruggenwervel, drie staartwervels, een linkerellepijp, een rechterscheenbeen, delen van de middenhandsbeenderen en middenvoetsbeenderen; MPCN-Pv 1040: twee staartwervels, stukken staartwervel, stukken van de middenvoetsbeenderen, het onderste uiteinde van het vierde linkermiddenvoetsbeen met eraan verbonden het eerste kootje van de vierde linkerteen, het vierde rechtermiddenvoetsbeen met eraan verbonden het eerste kootje van de vierde rechterteen, het eerste kootje van de derde rechterteen en het tweede kootje van de derde rechterteen ofwel de voetklauw en MPCN-Pv 1041: drie stukken staartwervel.
Beschrijving
.png)
Chadititan is ongeveer zeven meter lang, hoewel de volwassen lengte onzeker is. Het langste gevonden dijbeen is 735 millimeter lang. De schouderhoogte is slechts zo'n anderhalve meter.
Er werd een aantal onderscheidende kenmerken vastgesteld. Het betreft een unieke combinatie van op zich niet unieke eigenschappen. Het dijbeen heeft veen rechte schacht zonder een uitstulping aan de buitenste zijkant. De kop van het dijbeen steekt schuin naar boven en binnen gericht, ver van het niveau van de trochanter major. Het opperarmbeen is lichtgebouwd, niet sterk aan de bovenzide verbreed, met een zeer diepe voorste uitholling met een scherpe bovenrand en zijranden. Op de ellepijp is de processus olecrani laag. De staartwervels zijn procoel met op de voorste staartwervels een wervelboog die continu overloopt in de voorrand. De wervels zijn langwerpig en overdwars afgeplat, bij de voorste staartwervels met een breedte die 50% tot 40% bedraagt van de lengte.
Fylogenie
Chadititan is in de Rinconsauria geplaatst, een groep indertijd benoemd door Calvo.
Het volgende kladogram toont de positie in de evolutionaire stamboom.
| Titanosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
- Agnolín, Federico L.; Motta, Matías J.; Garcia Marsà, Jordi; Aranciaga-Rolando, Mauro A.; Álvarez-Herrera, Gerardo; Chimento, Nicolás R.; Rozadilla, Sebastian; Brissón-Egli, Federico; Cerroni, Mauricio A.; Panzeri, Karen M.; Bogan, Sergio; Casadio, Silvio; Sterli, Juliana; Miquel, Sergio E.; Martínez, Sergio; Pérez, Leandro M.; Pol, Diego; Novas, Fernando E. 2025. "New fossiliferous locality from the Anacleto Formation (Late Cretaceous, Campanian) from northern Patagonia, with the description of a new titanosaur". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales. 26(2): 217–259