Alexander von Benckendorff (generaal)

Alexander von Benckendorff
Alexander von Benckendorff (portret door George Dawe)
Alexander von Benckendorff (portret door George Dawe)
Geboren 23 juni 1783
Reval (tegenwoordig Tallinn), Estland
Overleden 23 september 1844
Sint-Petersburg
Land/zijde Keizerrijk Rusland
Onderdeel Russische Keizerlijke leger
Dienstjaren 1798 - 1844
Rang Generaal der Cavalerie
Onderscheidingen Zie onderscheidingen

Alexander Kristoforovitsj graaf von Benckendorff (Russisch: граф Александр Христофорович Бенкендорф, Graf Aleksandr Christoforovitsj Benkendorf) (Reval (tegenwoordig Tallinn, Estland), 23 juni 1783 – Sint-Petersburg, 23 september 1844) was een Baltisch-Duitse Russisch Generaal der Cavalerie en staatsman (hij was lid van de Staatsraad van het Russische Rijk). Van tsaar Alexander I kreeg hij de titel van graaf.

Levensloop

Alexander von Benckendorff stamde uit een adellijk Duits geslacht dat aan de Oostzee woonde. Deze Baltische edelen voelden zich verbonden met de Duitse, Zweedse en Russische vorstenhuizen. De Benkendorffs speelden in het Europa van de 19e eeuw een grote rol: zijn broer Konstantin von Benkendorff was generaal en diplomaat, zijn zuster Dorothea was gehuwd met Christoph Fürst von Lieven en hield in Parijs en Londen een invloedrijke 'salon'. Zijn achterneef en naamgenoot Alexander von Benckendorff was ook diplomaat.

In de oorlog tegen Napoleon was hij adjudant-generaal. Graaf von Benckendorff is in Nederland vooral bekend omdat hij, na Berlijn te hebben bevrijd en in de Volkerenslag bij Leipzig Napoleon te hebben verslagen, de Russische troepen die in 1813 Nederland bevrijdden commandeerde. Hij veroverde in 1813 Leuven en Mechelen en bevrijdde daar honderden krijgsgevangenen. Hierbij kwam hij eerst Nederland binnen bij de IJssel, viel Deventer en Zwolle aan. Vervolgens kreeg hij contact met opstandelingen in Amsterdam, waar hij een groep kozakken heen stuurde, en 600 infanteristen, die per schip vanaf Harlingen naar Amsterdam konden doorsteken. Met veel bluf kon hij Amsterdam in opstand krijgen en de Fransen op de vlucht jagen. Dit was tegen de orders van zijn overste, die deze bewegingen veel te riskant vond. Het overige deel van zijn cavallerie en infanterie trok naar Amersfoort en vervolgens Utrecht, waar de Fransen snel op de vlucht sloegen nadat zij het nieuws over Amsterdam ook wisten. De eerste 300 kozakken arriveerden in Utrecht onder kolonel Kolonel Lev Alexandrovich Naryshkin, die de sleutels van de stad in ontvangs nam[1][2][3]. De dag is in Utrecht nog lang gevierd als 'kozakkendag'. Intussen was de Prins van Oranje na de verhalen van vluchtende Fransen al binnengehaald in den Haag en Amsterdam. Vervolgens trok hij door naar Rotterdam, en daarna Breda.

Hij organiseerde in 1823, na de onderdrukking van de opstand van de Dekabristen, de paramilitaire Russische gendarmerie. Graaf von Benckendorff was een vertrouweling van de tsaren en organiseerde hun geheime politie en de alomvattende Russische censuur op kranten, boeken, toneelstukken, muziek en brieven.

Benckendorff resideerde in een neogotisch kasteel, 'Fall' genoemd, nu 'Keila-Joa' geheten, in de omgeving van Tallinn.

Militaire loopbaan

Onderscheidingen

Literatuur

  • Ronald Hingley, The Russian Secret Police: Muscovite, Imperial, and Soviet Political Security Operations (Simon & Schuster, New York, 1970). ISBN 0-671-20886-1
  • R. J. Stove, The Unsleeping Eye: Secret Police and Their Victims (Encounter Books, San Francisco, 2003). ISBN 1-893554-66-X
  • Judith Lissauer Cromwell, "Dorothea Lieven: A Russian Princess in London and Paris" (McFarland and Co., 2007). ISBN 0-7864-2651-9
  • De omvangrijke dagboeken van Benckendorff verschenen onder de titel Zapiski Zapiski Benkendorfa: 1812 God: Otechestvennaia Voina; 1813 God: Osvobozhdenie Niderlandov (Yaziki Slav'anskix Kul'tur, Moscow, 2001). ISBN 5-7859-0228-1 in 2001.
  • ''Liberation of the Netherlands (November-December 1813)'', extract from the above memoirs, translated into english[5]
  • "De Russische Inval in Nederland'', extract van zelfde memoire van Benckendorff, en memories van B.H.Adel, in het Nederlands [6]
Zie de categorie Alexander von Benckendorff van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
Dit artikel is uitgegeven door Wikipedia. De tekst is vrijgegeven onder de licentie Creative Commons Attribution-Share Alike 4.0. Voor de mediabestanden kunnen aanvullende voorwaarden gelden.